Αντιπλημμυρικά, ανισόπεδοι και… φθηνή στέγη

Η τριπλή απάντηση της Θεσσαλονίκης που αλλάζει κι αυτό δεν είναι μια υπεραισιόδοξη άποψη αλλά μια ρεαλιστική καταγραφή της πραγματικότητας. Στην πορεία πολλών χρόνων στο ρεπορτάζ, πρώτη φορά διαπιστώνω ότι άρχισε να γίνεται μια σοβαρή “πράσινη” προσπάθεια ταυτόχρονης αντιπλημμυρικής θωράκισης, κοινωνικής πολιτικής και αντιμετώπισης κυκλοφοριακού, ίσως γιατί δεν υπάρχουν στα πόστα αρμόδιοι που έχουν το βλέμμα τους μονίμως στην κεντρική ή άλλη πολιτική σκηνή…

Κάτι δείχνει να αλλάζει στο νομό Θεσσαλονίκης από τα έργα της αντιπεριφέρειας Υποδομών και Δικτύων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Σαν να”ξεβαλτώνουν” καλές προθέσεις και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ώστε να σταματήσουμε να “πνιγόμαστε” με λίγα λεπτά βροχής.

Υποδομές με… κοινωνική πολιτική

Πριν από λίγες ημέρες ο Αντιπεριφερειάρχης Πάρις Μπίλιας μίλησε στο Τεχνικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης (ΤΕΕ/ΤΚΜ) για έτοιμες μελέτες “κόκκινων” περιοχών στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με προϋπολογισμό 25 εκατ. ευρώ! Οι συγκεκριμένοι δρόμοι πλήττονται συχνά από βροχοπτώσεις ολίγων λεπτών και οι συνάδελφοι -όπως κι εγώ στο παρελθόν- βάζουν τις γαλότσες προκειμένου να καταγράφουν -πάνω κάτω τα ίδια χάλια- για δρόμους… ποτάμια, κάδους που “ταξιδεύουν”, κλήσεις στην πυροσβεστική, σπίτια που πλημμυρίζουν κλπ. Όμως τώρα φαίνεται να γίνεται ένα επιπλέον βήμα με σχέδια για φθηνότερες κατοικίες σε αυτές τις ζώνες για να αντιμετωπιστεί η έλλειψη στέγης ταυτόχρονα με την αντιπλημμυρική θωράκιση! Ο κ Μπίλιας πρόσφατα παρουσίασε τη σχετική πρόταση αλλά και δύο μελέτες για βελτίωση της κυκλοφορίας στα ανατολικά προάστια Θεσσαλονίκης κάτι που επίσης δεν έχει γίνει εδώ και δεκαετίες, παρά το φόρτο και τη φθορά των δρόμων. Ανακοίνωσε δε και ανισόπεδο κόμβο για να δώσει “κυκλοφοριακές ανάσες” σε περιοχές όπως Καρδία, Τρίλοφος και Περαία. Κάτι τέτοιο σημαίνει ότι θα διευκολυνθούν όσοι μένουν μόνιμα όμως και άλλοι τόσοι που θα νοικιάσουν σε αυτές τις περιοχές αφού τα ενοίκια στις πιο αστικές περιοχές «έχουν πάει στο Θεο».

Του αιώνα και… βάλε

Το καλύτερο όμως είναι η υπογραφή σύμβασης για αντιπλημμυρικά έργα στην Τάφρο 66 αυτές τις ημέρες που στοχεύει στην αποκατάσταση παροχετευτικότητας της Τάφρου- και του ποταμού Λουδίας, μειώνοντας κινδύνους πλημμυρών που επί… 120 χρόνια είναι στην ημερήσια διάταξη. Για πρώτη φορά  λειτουργίας αυτών των υδάτινων αρτηριών, θα γίνει εκτεταμένος καθαρισμός κοίτης, αποκατάσταση αναχωμάτων και προστασία από διάβρωση, με στόχο να μη θυμίζει α τραγικά επεισόδια του 1979, όπου η υπερχείλιση της Τάφρου κόστισε ανθρώπινες ζωές και άπειρες καταστροφές.

Στην ευρωπαϊκή γραμμή και οδηγία

Όλα αυτά “τα τρέχει” η αντιπεριφέρεια Μπίλια την ίδια στιγμή που η ΕΕ παλεύει να ισορροπήσει ανάπτυξη και περιβάλλον ωστε να αλλάξει η ποιότητα ζωής σε δύο φάσεις, ως το 2030 και ως το 2050. Βεβαίως όποιος γνωρίζει τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, γνωρίζει επίσης ότι χρειάζονται κι άλλα έργα διότι δεν πνιγόμαστε μόνο από νερά και βρωμόνερα αλλά και από χρόνιες συστημικές αδυναμίες. Ευρωπαϊκές θεσμικές οργανώσεις υπενθυμίζουν ότι παρόμοια εγχειρήματα συχνά… σκοντάφτουν σε γραφειοκρατικά εμπόδια, περιβαλλοντικές ανησυχίες, προσφυγές, και ερωτήματα βιωσιμότητας, μετατρέποντας υποσχέσεις σε χρονοβόρες μάχες. Στον πυρήνα αυτής της συζήτησης μακάρι η Κεντρική Μακεδονία να αποδειχθεί εξαίρεση.

Κλιματικά κριτήρια που δεν ξεχνιούνται

Πολλές φορές δε έχουμε συναντήσει έργα όπως αυτά της αντιπλημμυρικής προστασίας που υπερβαίνουν προϋπολογισμούς κατά 20-30%  ενώ η έλλειψη συνολικής πολιτικής πχ για την αντιμετώπιση της αστικοποίησης δεν βοηθάει ιδιαίτερα. “Στην περίπτωση της Κεντρικής Μακεδονίας η εστίαση σε οδικές υποδομές μπορεί να ενισχύσει την εξάρτηση από οχήματα, αγνοώντας εναλλακτικές όπως το πράσινο μεταφορικό δίκτυο, που θα μείωνε εκπομπές και θα προωθούσε την κοινωνική δικαιοσύνη”. Σχετική έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πράσινη μετάβαση στη Μακεδονία προειδοποιεί ότι χωρίς ενσωμάτωση κλιματικών κριτηρίων από την αρχή, τέτοια έργα ρισκάρουν να επιδεινώσουν την ευαλωτότητα σε φυσικές καταστροφές, όπως φάνηκε σε πρόσφατες πλημμύρες όπου η έλλειψη συντονισμού μεταξύ κεντρικής και τοπικής εξουσίας κόστισε ζωές και περιουσίες. Η δε σύμβαση για την Τάφρο 66 με τα 46 εκατομμύρια ευρώ θωρακίζει από πλημμύρες, συχνά όμως αγνοείται η βιοποικιλότητα ή οι τοπικές κοινωνίες, οδηγώντας σε “οικολογικές απώλειες” που υπερβαίνουν τα άμεσα οφέλη. Αυτή η οπτική δεν αμφισβητεί την ανάγκη δράσης, αλλά ζητά ριζικές αλλαγές, ενίσχυση της λογοδοσίας, συμμετοχή και προτεραιότητα στην πράσινη διαχείριση. Σε χώρες όπως η δική μας, όπου η κλιματική κρίση χτυπάει όλο και πιο συχνά, στα έργα πρέπει να ενσωματώνεται ακόμη περισσότερο η περιβαλλοντική διάσταση και όπως φαίνεται μέχρι στιγμής τα καταφέρνουμε. Ας ελπίσουμε η κεντρική Μακεδονία να μη χάσει την ευκαιρία και να γίνει παράδειγμα συνεργασίας, ανθεκτικότητας, περιβαλλοντικής πολιτικής και  αποτελεσματικότητας.

πηγες / EUR-Lex – Ειδική Έκθεση 23/2025 (Ελεγκτικό Συνέδριο, καθυστερήσεις έργων) Περιβαλλοντικές Εκτιμήσεις – Οδηγία ΕΕ eur-lex.europa.eu / https://www.parisbillias.gr/