Τρία χρόνια από το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ – Ποια ήταν η επιρροή της

Ήταν η μακροβιότερη βασιλεία στην ιστορία.

Τρία χρόνια από το θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ – Ποια ήταν η επιρροή της

Σήμερα συμπληρώνονται τρία χρόνια από τον θάνατο της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο θάνατος της έφερε μεγάλη αναταραχή σε όλο τον κόσμο, καθώς ήταν η μακροβιότερη βασιλεία στην ιστορία.

Η απώλειά της δεν σήμανε απλώς την αλλαγή στον θρόνο, αλλά και το τέλος μιας εποχής που είχε συνδεθεί με σταθερότητα, συνέχεια και τη διατήρηση μιας εθνικής ταυτότητας μέσα από μεγάλες αναταράξεις.

Η παραίτηση που την έχρισε διάδοχο

Η Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαίρη Γουίνδσορ, όπως ήταν ολόκληρο το όνομά της, γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1926. Δεν προοριζόταν εξαρχής για τον θρόνο, καθώς ήταν κόρη του δεύτερου γιου του βασιλιά Γεωργίου Ε ‘.

Η άνοδος όμως του πατέρα της, Γεωργίου ΣΤ ΄, μετά την παραίτηση του αδελφού του Εδουάρδου Η ΄ το 1936, την έφερε απευθείας στη γραμμή διαδοχής.

Κατά τον Β ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο υπηρέτησε στο Βοηθητικό Σώμα Γυναικών, εκπαιδευόμενη ως μηχανικός και οδηγός, μια σπάνια κίνηση για μέλος της βασιλικής οικογένειας. Το 1947 παντρεύτηκε τον Φίλιππο, δούκα του Εδιμβούργου, με τον οποίο απέκτησε τέσσερα παιδιά: τον Κάρολο, την Άννα, τον Ανδρέα και τον Εδουάρδο.

Ο ξαφνικός θάνατος και η «βασιλεία ρεκόρ»

Το 1952, μετά τον θάνατο του πατέρα της, ανήλθε στον θρόνο σε ηλικία μόλις 25 ετών. Η στέψη της, το 1953, μεταδόθηκε για πρώτη φορά τηλεοπτικά γεγονός που αποτέλεσε σημείο καμπής για τη δημόσια εικόνα της μοναρχίας.

Η Ελισάβετ έμεινε στον θρόνο επί 70 χρόνια, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο Βρετανό μονάρχη. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου είδε 15 πρωθυπουργούς να εναλλάσσονται στην εξουσία, από τον Ουίνστον Τσώρτσιλ έως τη Λιζ Τρας, υπήρξε η κεφαλή της Κοινοπολιτείας, παρακολουθώντας την αποαποικιοποίηση και τη μετάβαση δεκάδων χωρών στην ανεξαρτησία. Διατήρησε υψηλή δημοτικότητα, ακόμη και σε περιόδους κρίσης για τη μοναρχία, όπως μετά τον θάνατο της πριγκίπισσας Νταϊάνα το 1997.

Ασημένιο, Χρυσό, Διαμαντένιο και Πλατινένιο Ιωβηλαίο: οι επίσημοι εορτασμοί για τα 25, 50, 60 και 70 χρόνια της βασιλείας της ανέδειξαν τον ρόλο της ως σύμβολο εθνικής ενότητας.

Το 1986 έγινε η πρώτη Βρετανίδα μονάρχης που επισκεπτόταν επισκέφθηκε την Κίνα. Το 2011 ταξίδεψε στην Ιρλανδία, πραγματοποιώντας μια ιστορική επίσκεψη που θεωρήθηκε βήμα συμφιλίωσης μετά από αιώνες συγκρούσεων.

Η Ελισάβετ ήταν γνωστή για τη συνέπειά της, τη λιτότητα στον δημόσιο λόγο της και την ικανότητά της να προσαρμόζεται σε νέες εποχές, χωρίς να αλλοιώνει τον θεσμικό της ρόλο. Συχνά έλεγε πως έβλεπε τη βασιλεία της ως «δια βίου υπηρεσία».

Η κληρονομιά της αποτυπώνεται στη διάρκεια και στη σταθερότητα που προσέφερε σε μια χώρα που βίωσε πολέμους, κοινωνικές αναταραχές, οικονομικές κρίσεις και τεράστιες αλλαγές στον διεθνή της ρόλο.

Η περίοδος πένθους και το λαϊκό προσκύνημα

Αμέσως μετά την ανακοίνωση του θανάτου της, ενεργοποιήθηκε το σχέδιο «London Bridge», ενώ λόγω του τόπου θανάτου της εφαρμόστηκε και το σκέλος «Operation Unicorn» για τη μεταφορά της σορού από τη Σκωτία στο Λονδίνο. Ακολούθησε δεκαήμερη εθνική περίοδος πένθους, κατά την οποία οι πολίτες κατέκλυσαν το Εδιμβούργο και το Λονδίνο.

Η εικόνα του Westminster Hall, με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να περιμένουν ώρες για να δουν το φέρετρό της για λίγα έγινε το απόλυτο σύμβολο της περιόδου.

Σύμφωνα με τις αναφορές εκείνης της περιόδου, οι ουρές αναμονής έφταναν ακόμη και τα οκτώ χιλιόμετρα, με τον κόσμο να περιγράφει την εμπειρία ως «μοναδική στιγμή στην ιστορία».

Η «παγκόσμια» κηδεία

Η κηδεία της Ελισάβετ, στις 19 Σεπτεμβρίου 2022, χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως το μεγαλύτερο τηλεοπτικό γεγονός του 21ου αιώνα. Στο Αβαείο του Γουέστμινστερ παρέστησαν ηγέτες και αξιωματούχοι από σχεδόν 200 χώρες, ανάμεσά τους ο Αμερικανός πρόεδρος, ο Γάλλος πρόεδρος, αυτοκράτορες και βασιλείς.

Οι εικόνες της στρατιωτικής πομπής στους δρόμους του Λονδίνου, με απόλυτη σιωπή από το πλήθος, μετέφεραν την αίσθηση μιας ιστορικής στιγμής που υπερέβαινε τα σύνορα του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο θάνατός της έφερε άμεσα στο προσκήνιο τη μετάβαση στη νέα μοναρχία, με τον πρωτότοκο γιο της, τον Κάρολο Γ΄ να ανέρχεται στον θρόνο. Παράλληλα, όμως, άνοιξε και η συζήτηση για το μέλλον του θεσμού.

Η Ελισάβετ υπήρξε μια φιγούρα που συγκέντρωνε τον σεβασμό ακόμη και όσων αμφισβητούσαν τη μοναρχία. Η απουσία της έδωσε χώρο σε νέα ερωτήματα: ποιος είναι ο ρόλος της μοναρχίας σε μια σύγχρονη κοινωνία; Μπορεί να διατηρήσει την ίδια νομιμοποίηση χωρίς την προσωπική της αίγλη;

Στη Σκωτία, οι συζητήσεις αυτές συνδέθηκαν με το διαχρονικό ζήτημα της ανεξαρτησίας, με αρκετούς να τονίζουν ότι η ιδιαίτερη σχέση της βασίλισσας με τη χώρα αποτελούσε παράγοντα ενότητας.

Η παρακαταθήκη που άφησε

Τρία χρόνια μετά, το όνομα της Ελισάβετ παραμένει ενεργό στη δημόσια σφαίρα. Στο Λονδίνο προετοιμάζεται άγαλμα αφιερωμένο στη μνήμη της. Παράλληλα, η εικόνα της εξακολουθεί να κοσμεί δημόσια κτίρια, γραμματόσημα και νομίσματα, θυμίζοντας το μέγεθος της παρουσίας της.

Πέρα όμως από τους θεσμικούς συμβολισμούς, η κληρονομιά της Ελισάβετ συνδέεται με τη διαχείριση κρίσεων: από τον Β ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στον οποίο συμμετείχε ως νεαρή πριγκίπισσα, μέχρι την πανδημία του 2020, όταν το τηλεοπτικό της μήνυμα θεωρήθηκε σημείο ψυχραιμίας και ενότητας.

Η βασίλισσα Ελισάβετ Β ΄ υπήρξε κάτι παραπάνω από μια αρχηγός κράτους. Ήταν το σταθερό πλαίσιο μέσα στο οποίο η Βρετανία βίωσε ραγδαίες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές και η παρακαταθήκη που αφήνει πίσω της δύσκολα θα ξεθωριάσει, όπως τονίζουν οι πολίτες.

Πηγή: FLASH.gr