Σύνοδος Κορυφής ΕΕ: Συμφώνησαν οι 26 για την Ουκρανία – Το «κόκκινο» της Ουγγαρίας

Οι 27 ηγέτες συμφώνησαν ομόφωνα στην ανάγκη σημαντικής αύξησης των αμυντικών δαπανών και στην προώθηση της ευρωπαϊκής αμυντικής κυριαρχίας. Υποστηρίχθηκε η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ευελιξία στους δημοσιονομικούς κανόνες, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση στρατιωτικών δαπανών, καθώς και η δανειοδότηση έως 150 δισ. ευρώ για την ενίσχυση των εθνικών αμυντικών σχεδίων.

Παράλληλα, δόθηκε έμφαση σε κοινά αμυντικά έργα, όπως η ανάπτυξη τεχνολογιών κυβερνοάμυνας και δορυφορικής επιτήρησης.

Ωστόσο, η στήριξη προς την Ουκρανία αντιμετώπισε εμπόδιο, καθώς ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν άσκησε βέτο στο σχετικό κείμενο συμπερασμάτων. Σύμφωνα με την ΕΡΤ, οι υπόλοιποι 26 ηγέτες προχώρησαν σε ξεχωριστή δήλωση, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για πολιτική, στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς το Κίεβο.

Συμφωνία για την άμυνα

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποστήριξαν μια νέα σκληρή διατύπωση γύρω από την ανάγκη να αυξήσουν οι ευρωπαϊκές χώρες τις αμυντικές τους δαπάνες, υποσχόμενοι να «επιταχύνουν την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και χρηματοδοτήσεων προκειμένου να ενισχυθεί η ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η προστασία των πολιτών».

Στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος κειμένου, το μπλοκ αποφασίζει να αποδεσμεύσει νέα κεφάλαια «διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, ώστε να διευκολυνθούν σημαντικές αμυντικές δαπάνες σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλεί επίσης την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να «προτείνει πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης για την άμυνα σε επίπεδο ΕΕ, μεταξύ άλλων μέσω πρόσθετων δυνατοτήτων και κινήτρων που προσφέρονται σε όλα τα κράτη μέλη».

Πιο συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υιοθέτησε τα συμπεράσματα για την Άμυνα, χαιρετίζοντας την πρόταση της Επιτροπής για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ως άμεσο μέτρο, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο «σε όλα τα κράτη μέλη».

Τα συμπεράσματα

Στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η ΕΕ θα επιταχύνει την κινητοποίηση των απαραίτητων μέσων και της χρηματοδότησης προκειμένου να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΕ και την προστασία των πολιτών της. Συγκεκριμένα αναφέρεται ότι «η ΕΕ θα ενισχύσει τη συνολική αμυντική της ετοιμότητα, θα μειώσει τις στρατηγικές της εξαρτήσεις, θα αντιμετωπίσει τα κρίσιμα κενά όσον αφορά τις δυνατότητές της και θα ενισχύσει την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογική και βιομηχανική βάση ανάλογα σε ολόκληρη την Ένωση, ώστε να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα εξοπλισμό στις απαιτούμενες ποσότητες και στον απαιτούμενο ρυθμό. Αυτό θα συμβάλει επίσης στην ενίσχυση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής και τεχνολογικής ανταγωνιστικότητας».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να συνεχιστεί η ουσιαστική αύξηση των δαπανών για την ασφάλεια και την άμυνα της Ευρώπης και, μεταξύ άλλων: «χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να προτείνει στο Συμβούλιο την ενεργοποίηση, με συντονισμένο τρόπο, της εθνικής ρήτρας διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως άμεσο μέτρο και καλεί την Επιτροπή να διερευνήσει περαιτέρω μέτρα, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του Συμβουλίου, διασφαλίζοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα του χρέους, για τη διευκόλυνση σημαντικών αμυντικών δαπανών σε εθνικό επίπεδο σε όλα τα κράτη μέλη». Καλωσορίζεται, επίσης, η πρόθεση της Επιτροπής να υποβάλει πρόταση για ένα νέο μέσο της ΕΕ που θα παρέχει στα κράτη μέλη δάνεια που υποστηρίζονται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και καλεί το Συμβούλιο να εξετάσει την πρόταση αυτή επειγόντως.

Ομοίως, καλωσορίζεται η πρόσφατη επιστολή της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και τα σχέδια για ενίσχυση της υποστήριξης της Τράπεζας προς την ευρωπαϊκή βιομηχανία ασφάλειας και άμυνας, διαφυλάσσοντας παράλληλα τις λειτουργίες και την ικανότητα χρηματοδότησής της, και καλεί το Συμβούλιο των Διοικητών της ΕΤΕπ να συνεχίσει επειγόντως να προσαρμόζει τις πρακτικές της ΕΤΕπ για δανεισμό στην αμυντική βιομηχανία, στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας. Παράλληλα, υπογραμμίζεται η σημασία της κινητοποίησης ιδιωτικής χρηματοδότησης για την αμυντική βιομηχανία και η Επιτροπή καλείται να εξετάσει σχετικά μέτρα.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσδιορίζει τον κατάλογο τομέων προτεραιότητας για δράση σε επίπεδο ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τα διδάγματα από τον πόλεμο στην Ουκρανία, σύμφωνα με το έργο που έχει ήδη γίνει στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας και σε πλήρη συνοχή με το ΝΑΤΟ: αεροπορική και αντιπυραυλική άμυνα, συστήματα πυροβολικού, συμπεριλαμβανομένων δυνατοτήτων ακριβείας βαθιάς κρούσης· πυραύλους και πυρομαχικά, drones και συστήματα anti-drone, στρατηγικούς παράγοντες διευκόλυνσης, μεταξύ άλλων σε σχέση με την προστασία του διαστήματος και των υποδομών ζωτικής σημασίας, στρατιωτική κινητικότητα, κυβερνοχώρος, τεχνητή νοημοσύνη και ηλεκτρονικός πόλεμος.

Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η προστασία και η άμυνα όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ συμβάλλει στην ασφάλεια της Ευρώπης στο σύνολό της, ιδίως όσον αφορά τα ανατολικά σύνορα της ΕΕ, λαμβάνοντας υπόψη τις απειλές που θέτουν η Ρωσία και η Λευκορωσία. Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο λαμβάνει υπόψη τις απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους.

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει επίσης ότι μια ισχυρότερη και πιο ικανή ΕΕ στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας θα συμβάλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και θα είναι συμπληρωματική του ΝΑΤΟ, το οποίο παραμένει, για τα κράτη που είναι μέλη του, το θεμέλιο της συλλογικής τους άμυνας. Καλεί τα κράτη μέλη της ΕΕ που είναι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ να συντονιστούν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο του 2025. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει τη σημασία της συνεργασίας με ομοϊδεάτες εταίρους εκτός ΕΕ.

Επισημαίνεται, επίσης, ότι τα παραπάνω δεν θίγουν τον ειδικό χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών και λαμβάνονται υπόψη τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας όλων των κρατών μελών, σύμφωνα με τις Συνθήκες. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «προσβλέπει στη Λευκή Βίβλο για το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας», που θα παρουσιάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περί τα μέσα Μαρτίου και σημειώνει ότι θα επανέλθει στο θέμα της Άμυνας, στις Συνόδους του Μαρτίου και του Ιουνίου.

Οι ηγέτες των 27 χωρών της ΕΕ συνεχίζουν την έκτακτη σύνοδο στις Βρυξέλλες για να επεξεργαστούν ένα νέο αμυντικό σχέδιο – σε μια από τις πιο κρίσιμες στιγμές για την ασφάλεια του μπλοκ μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά τις προσπάθειες του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να πιέσει την Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις στη Ρωσία και την αποδέσμευση των ΗΠΑ από την ασφάλεια της Ευρώπης, οι ηγέτες της ΕΕ συμφωνούν σε γενικές γραμμές ότι η Ευρώπη πρέπει να επανεξοπλιστεί, ώστε να είναι σε θέση να υπερασπιστεί το Κίεβο – και τον εαυτό της.