ΟΗΕ σε σταυροδρόμι: Η Παλαιστίνη στο κατώφλι της αναγνώρισης
Η διεθνής κοινότητα συγκεντρώνεται ξανά στη Νέα Υόρκη με ένα σαφώς πολιτικό καθήκον.
Διονύσης Ασημιάδης
Η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, πέρα από συμβολική πράξη, θεωρείται όχημα πίεσης προς λύση, ανοίγοντας δρόμους για θεσμικές αλλαγές.
Η διεθνής κοινότητα συγκεντρώνεται ξανά στη Νέα Υόρκη με ένα σαφώς πολιτικό καθήκον: την προώθηση της αναγνώρισης ενός ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους. Δεκάδες υπουργοί από όλες τις ηπείρους συμμετέχουν σε διάσκεψη συγκαλούμενη από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών και συμπροεδρευόμενη από τη Γαλλία και τη Σαουδική Αραβία, η οποία έχει ως κεντρική στόχευση ξεκάθαρη διεθνή στήριξη στην αφετηρία μιας πραγματικής πολιτικής λύσης των δύο κρατών. Η απουσία των ΗΠΑ και του Ισραήλ από τη διαδικασία, εξαιτίας της αντιπαράθεσης για τον χειρισμό της κρίσης, εντείνει την αίσθηση αυτής της διάσκεψης ως σημείου αναφοράς και δοκιμασίας της διεθνούς βούλησης για αλλαγή.
Η καταμέτρηση του AFP καταγράφει πως πλέον τουλάχιστον 142 από τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ αναγνωρίζουν επισήμως την Παλαιστίνη ως κράτος, ένδειξη σημαντικής μετατόπισης στο διεθνές status quo. Παράλληλα, ενώ οι ομιλίες επικεντρώνονται στη λύση των δύο κρατών, η διάσκεψη θέτει επί τάπητος την αναγκαιότητα μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση της Παλαιστινιακής Αρχής, τον αφοπλισμό της Χαμάς, και την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ–αραβικών κρατών.
Το παράδειγμα της Γαλλίας είναι χαρακτηριστικό: ο πρόεδρος Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα αναγνωρίσει επισήμως την Παλαιστίνη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, προσπαθώντας να κινητοποιήσει και άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ακολουθήσουν. Παρά τις επιφυλάξεις ορισμένων κρατών όπως η Γερμανία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, το μήνυμα έχει ξεκάθαρο πολιτικό περιεχόμενο: η διεθνής κοινότητα αναζητά δρόμο δράσης, όχι μόνο διακήρυξης.
Η αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους, πέρα από συμβολική πράξη, θεωρείται όχημα πίεσης προς λύση, ανοίγοντας δρόμους για θεσμικές αλλαγές, οικονομική στήριξη και διεθνή νομική αναγνώριση. Η διάσκεψη αυτή, με την ενεργό συμμετοχή δεκάδων υπουργών και την έγκριση σχεδίων χρηματοδότησης 53 δισ. ευρώ για ανοικοδόμηση και αποκατάσταση, προσδιορίζει μια νέα φάση στην παγκόσμια προσέγγιση του μεσανατολικού.
Το αν αυτή η νέα δυναμική μπορεί να αποφέρει ουσιαστικά αποτελέσματα παραμένει ανοιχτό. Ωστόσο, αξιοποιώντας τη διεθνή συναίνεση των κρατών και τις αποφάσεις του UNGA, η διάσκεψη θέτει ως βάθρο την αρχή ότι η κρατική αναγνώριση δεν είναι πλέον επιλογή, αλλά αναγκαία προϋπόθεση για τερματισμό της σύγκρουσης και δίκαιη λύση.