Ο Μαμντάνι εξασφαλίζει μια αξιοσημείωτη νίκη – αλλά τον περιμένουν πραγματικές προκλήσεις
Άρθρο του Anthony Zurcher, ανταποκριτή του BBC για τη Βόρεια Αμερική
theopinion
Ο Ζοράν Μαμντάνι, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος της Νέας Υόρκης, είναι αξιοσημείωτος από πολλές απόψεις. Θα γίνει ο νεότερος δήμαρχος της πόλης από το 1892, ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος και ο πρώτος δήμαρχος που γεννήθηκε στην Αφρική. Ο 34χρονος μπήκε στον εκλογικό αγώνα πέρυσι χωρίς να είναι σχεδόν καθόλου γνωστός, με λίγα χρήματα και χωρίς την υποστήριξη κανενός κόμματος.
Αυτό και μόνο καθιστά αξιοσημείωτη τη νίκη του επί του πρώην κυβερνήτη Άντριου Κουόμο και του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών Κέρτις Σλίβα. Αλλά πέρα από αυτό, αντιπροσωπεύει τον τύπο πολιτικού που πολλοί στην Αριστερά του Δημοκρατικού Κόμματος αναζητούσαν εδώ και χρόνια. Είναι νέος και χαρισματικός, με την φυσική άνεση της γενιάς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Επίσης η εθνικότητά του αντικατοπτρίζει την πολυμορφία της βάσης του κόμματος. Δεν έχει αποφύγει τις πολιτικές διαμάχες και έχει υποστηρίξει με υπερηφάνεια αριστερές αιτίες – όπως η δωρεάν παιδική φροντίδα, η επέκταση των δημόσιων μεταφορών και η κυβερνητική παρέμβαση στα συστήματα της ελεύθερης αγοράς.
Ο Μαμντάνι έχει επίσης παρουσιάσει μια εξαιρετική ικανότητα να επικεντρώνεται στα βασικά οικονομικά ζητήματα που αποτελούν προτεραιότητα για τους ψηφοφόρους της εργατικής τάξης που έχουν απομακρυνθεί πρόσφατα από το Δημοκρατικό Κόμμα, χωρίς όμως να αποκηρύσσει τις πολιτιστικές αρχές της αριστεράς.
Ωστόσο, οι επικριτές έχουν προειδοποιήσει ότι ένας τέτοιος υποψήφιος είναι μη εκλέξιμος σε μεγάλες περιοχές της Αμερικής -και οι Ρεπουμπλικανοί έχουν πρόθυμα αναδείξει τον αυτοαποκαλούμενο δημοκρατικό σοσιαλιστή ως το ακροαριστερό πρόσωπο του Δημοκρατικού Κόμματος. Παρ’ όλα αυτά, την Τρίτη το βράδυ στη Νέα Υόρκη, ήταν ο νικητής. Αντιμετωπίζοντας και νικώντας τον Κουόμο, πρώην κυβερνήτη της Νέας Υόρκης και γιο κυβερνήτη, κατάφερε να νικήσει το εδραιωμένο κατεστημένο των Δημοκρατικών, το οποίο πολλοί στην Αριστερά θεωρούν ότι έχει χάσει εντελώς την επαφή με το κόμμα τους και τον λαό τους. Εξαιτίας αυτού, η εκστρατεία του Μαμντάνι για τη δημαρχία έχει προσελκύσει τεράστια προσοχή από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης, ίσως περισσότερο από ό,τι αξίζει μια δημοτική εκλογή, ακόμη και για τη μεγαλύτερη πόλη της Αμερικής.
Αυτό σημαίνει επίσης ότι, ως δήμαρχος, οι επιτυχίες του -και οι αποτυχίες του- θα εξεταστούν με μεγάλη προσοχή. Πριν από δώδεκα χρόνια, ο Δημοκρατικός Μπιλ ντε Μπλάζιο κέρδισε τις εκλογές για τη θέση του δημάρχου με την υπόσχεση να αντιμετωπίσει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες της Νέας Υόρκης. Όπως και ο Μαμντάνι, οι Αμερικανοί της Αριστεράς είχαν μεγάλες ελπίδες ότι η διοίκησή του θα αποτελούσε ένα εθνικό παράδειγμα αποτελεσματικής φιλελεύθερης διακυβέρνησης.
Ωστόσο, ο ντε Μπλάζιο αποχώρησε από το αξίωμα οκτώ χρόνια αργότερα με πολύ χαμηλή δημοτικότητα και με ανάμεικτα αποτελέσματα, καθώς πάλεψε για την εφαρμογή νέων πολιτικών υπό τους περιορισμούς της εξουσίας του ως δήμαρχος. Ο Μαμντάνι θα πρέπει να αντιμετωπίσει τους ίδιους περιορισμούς – και τις ίδιες προσδοκίες. Η κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Κάθι Χότσουλ, επίσης Δημοκρατική, έχει ήδη δηλώσει ότι αντιτίθεται στην αύξηση των φόρων που απαιτούνται για τη χρηματοδότηση του φιλόδοξου προγράμματος Μαμντάνι. Ακόμη και με επαρκή χρηματοδότηση, ο Μαμντάνι δεν θα είναι σε θέση να εφαρμόσει μονομερώς τα προγράμματά του.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, επέκρινε σφοδρά την ελίτ των επιχειρήσεων και των επιχειρηματιών που έχουν την έδρα τους στη Νέα Υόρκη και έχουν μετατρέψει το Μανχάταν σε παγκόσμια οικονομική πρωτεύουσα. Ωστόσο, για να κυβερνήσει αποτελεσματικά, θα πρέπει πιθανώς να συνάψει κάποια μορφή ειρήνης με αυτά τα συμφέροντα, μια διαδικασία που έχει ήδη ξεκινήσει τις τελευταίες εβδομάδες. Επίσης, καταδίκασε τη συμπεριφορά του Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα και δεσμεύτηκε να συλλάβει τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου αν πατήσει το πόδι του στη Νέα Υόρκη, μια υπόσχεση που θα μπορούσε να δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Όλα αυτά όμως είναι προβλήματα για μια μεταγενέστερη ημερομηνία. Προς το παρόν, ο Μαμντάνι θα πρέπει να καθορίσει τη θέση του στη δημόσια σκηνή, πριν το κάνουν οι αντίπαλοί του. Αν και η εκστρατεία του έχει προσελκύσει την προσοχή σε εθνικό επίπεδο, εξακολουθεί να είναι άγνωστος για μεγάλο μέρος των ΗΠΑ. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του CBS έδειξε ότι το 46% του αμερικανικού κοινού δεν παρακολουθούσε «καθόλου στενά» τις δημαρχιακές εκλογές της Νέας Υόρκης. Αυτό αποτελεί τόσο ευκαιρία όσο και πρόκληση για τον Μαμντάνι και την αμερικανική Αριστερά.
Οι συντηρητικοί, με επικεφαλής τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, θα προσπαθήσουν να παρουσιάσουν τον νεοεκλεγμένο δήμαρχο ως σοσιαλιστική απειλή, του οποίου οι πολιτικές και οι προτεραιότητες θα οδηγήσουν στην καταστροφή της μεγαλύτερης πόλης της Αμερικής και θα αποτελέσουν κίνδυνο αν υιοθετηθούν από το σύνολο της χώρας. Θα μεγεθύνουν κάθε παραπάτημα του και θα επισημαίνουν κάθε αρνητικό οικονομικό δείκτη ή στατιστικό στοιχείο για την εγκληματικότητα στην πόλη. Ο Τραμπ, ο οποίος έχει προσωπική σχέση με τη Νέα Υόρκη, σίγουρα θα καλωσορίσει μια πολιτική διαμάχη με τον Μαμντάνι και διαθέτει πληθώρα τρόπων για να περιπλέξει τη ζωή του νέου δημάρχου.
Ο Μαμντάνι θα πιεστεί επίσης να κερδίσει την υποστήριξη των ηγετών των Δημοκρατικών, όπως ο γερουσιαστής της Νέας Υόρκης και ηγέτης της μειοψηφίας στη Γερουσία Τσακ Σούμερ, ο οποίος δεν υποστήριξε ποτέ την εκστρατεία του. Ωστόσο η τύχη του νέου δημάρχου είναι ότι δεν βαρύνεται από το παρελθόν του, το οποίο οι πολιτικοί του αντίπαλοι προσπάθησαν ανεπιτυχώς να χρησιμοποιήσουν εναντίον του κατά τη διάρκεια της εκστρατείας. Όταν θα αναλάβει τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο, θα έχει την ευκαιρία να χτίσει την πολιτική του φήμη από το μηδέν. Και αν ο Τραμπ έρθει σε σύγκρουση μαζί του, το μόνο που θα καταφέρει θα είναι να προσφέρει στον Μαμντάνι ένα ευρύτερο πεδίο για να κινηθεί.
Το πολιτικό του ταλέντο και οι ικανότητές του τον έχουν φέρει μέχρι εδώ, κάτι που δεν είναι μικρό κατόρθωμα. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα σε σύγκριση με τις δοκιμασίες που τον περιμένουν τα επόμενα χρόνια. Οι Νεοϋορκέζοι αρέσκονται να πιστεύουν ότι η πόλη τους είναι το κέντρο του σύμπαντος, αλλά οι δημαρχιακές εκλογές δεν ήταν οι μόνες εκλογικές αναμετρήσεις που έλαβαν χώρα την Τρίτη. Στην πραγματικότητα, κατά πάσα πιθανότητα δεν ήταν καν η καλύτερη ένδειξη του τρέχοντος πολιτικού κλίματος.
Τόσο το Νιου Τζέρσεϊ όσο και η Βιρτζίνια – πολιτείες στις οποίες η Δημοκρατική Καμάλα Χάρις κέρδισε με μικρή διαφορά τον Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του περασμένου έτους – πραγματοποίησαν εκλογές για την ανάδειξη κυβερνήτη. Και στις δύο περιπτώσεις, οι Δημοκρατικοί κέρδισαν με πιο άνετη διαφορά. Από τις δύο, η αναμέτρηση στο Νιου Τζέρσεϊ ήταν πιο αμφίρροπη. Ωστόσο, τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι η πρόοδος που σημείωσε ο Τραμπ στην πολιτεία πέρυσι μεταξύ των εργαζομένων και των μειονοτήτων δεν διατηρήθηκε χωρίς το όνομα του προέδρου στο ψηφοδέλτιο.
Σε αντίθεση με τον Μαμντάνι, οι Δημοκρατικοί Μίκι Σέριλ και Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ διεξήγαγαν εκστρατείες με την υποστήριξη του κατεστημένου, και με πιο μετριοπαθείς πολιτικές προτάσεις. Και οι τρεις πάντως επικεντρώθηκαν σε θέματα προσιτότητας και κόστους διαβίωσης. Οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η οικονομία, για άλλη μια φορά, ήταν το θέμα που απασχόλησε περισσότερο τους ψηφοφόρους.
Με Δημοκρατικούς της Αριστεράς αλλά και του κέντρου να κερδίζουν την Τρίτη, μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο να βγουν συμπεράσματα από όσους επιθυμούν να κρίνουν σχετικά με το είδος των πολιτικών και των υποψηφίων που πρέπει να προωθήσουν οι Δημοκρατικοί για να εξασφαλίσουν μελλοντική εκλογική επιτυχία. Την περασμένη εβδομάδα, ωστόσο, ο Μαμντάνι επέμεινε ότι στο κόμμα υπάρχει αρκετός χώρος για όλες τις απόψεις. «Πιστεύω ότι το Δημοκρατικό κόμμα πρέπει να επιτρέπει στους Αμερικανούς να ταυτίζονται με αυτό και να μην αποτελεί απλώς αντανάκλαση λίγων ανθρώπων που ασχολούνται συστηματικά με την πολιτική», δήλωσε. «Για μένα, αυτό που μας ενώνει όλους είναι το ποιόν υπηρετούμε, και αυτός είναι ο εργαζόμενος λαός».
Αυτή η άποψη θα τεθεί υπό δοκιμασία το επόμενο έτος, καθώς οι Δημοκρατικοί σε όλη τη χώρα θα προσέλθουν στις κάλπες για να επιλέξουν τους υποψηφίους τους για τις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου. Οι εσωκομματικές εντάσεις είναι βέβαιο ότι θα ενισχυθούν και οι παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές ενδέχεται να επανεμφανιστούν. Πάντως τουλάχιστον για μια νύχτα οι Δημοκρατικοί ήταν ένα μεγάλο, ευτυχισμένο κόμμα.
Ανταποκριτής του BBC για τη Βόρεια Αμερική