Ναυάγιο συνομιλιών: ΗΠΑ και Ισραήλ αποσύρουν τις ομάδες από τη Ντόχα – η Χαμάς χρεώνεται το αδιέξοδο
Παρά τις αρχικές ενδείξεις αισιοδοξίας, η τελική απάντηση της Χαμάς κρίθηκε από την Ουάσιγκτον ως ανεπαρκής.
Διονύσης Ασημιάδης
Παρά τις αρχικές ενδείξεις αισιοδοξίας, η τελική απάντηση της Χαμάς κρίθηκε από την Ουάσιγκτον ως ανεπαρκής
Μια ακόμη διπλωματική κρίση παραμένει ανεπίλυτη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ αποχώρησαν από τις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία στη Γάζα, που διεξάγονταν στο Κατάρ, επικαλούμενοι την αδιάλλακτη στάση της Χαμάς. Η εξέλιξη αυτή έρχεται να επισφραγίσει εβδομάδες διαβουλεύσεων, κατά τις οποίες οι εμπλεκόμενοι έδειχναν πρόθυμοι να καταλήξουν σε ένα πλαίσιο προσωρινής ειρήνευσης – μια κατάπαυση πυρός, ανταλλαγή ομήρων και εγγυήσεις για ανθρωπιστική πρόσβαση.
Παρά τις αρχικές ενδείξεις αισιοδοξίας, η τελική απάντηση της Χαμάς κρίθηκε από την Ουάσιγκτον ως ανεπαρκής. Ο Αμερικανός διαπραγματευτής επέστρεψε εσπευσμένα στην Ουάσινγκτον, αφήνοντας πίσω μια διαδικασία που πλέον μοιάζει παγωμένη. Αντίστοιχη ήταν και η απόφαση του Ισραήλ, με κυβερνητικές πηγές να τονίζουν πως «δεν υπάρχει πλέον σοβαρός συνομιλητής». Αν και δεν αποκλείουν την επανεκκίνηση των συνομιλιών, δηλώνουν ξεκάθαρα ότι το υφιστάμενο σχήμα δεν μπορεί να οδηγήσει σε αποτέλεσμα.
Η πρόταση που συζητήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες προέβλεπε 60 ημέρες κατάπαυσης του πυρός, την απελευθέρωση περίπου 10 ζωντανών και 18 νεκρών ομήρων, καθώς και την παροχή εκτεταμένης ανθρωπιστικής βοήθειας. Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα εξέταζε μερική αποχώρηση στρατευμάτων από επιλεγμένα σημεία της Γάζας και θα επέτρεπε την αποκατάσταση διοικητικών δομών υπό διεθνή εποπτεία. Ωστόσο, η Χαμάς φέρεται να απέρριψε βασικά σκέλη του σχεδίου, επιμένοντας σε πλήρη αποχώρηση και εγγυήσεις για μόνιμη αναστολή των επιχειρήσεων, όροι που θεωρήθηκαν απαράδεκτοι από το Τελ Αβίβ.
Ενώ η διπλωματία σταματά, η κρίση στο πεδίο επιδεινώνεται. Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι η κατάσταση στη Γάζα έχει ξεπεράσει το όριο της έκτακτης ανάγκης: η πείνα επεκτείνεται, οι υποδομές υγείας έχουν καταρρεύσει και η διανομή βοήθειας καθίσταται σχεδόν αδύνατη. Πάνω από 30.000 παιδιά, σύμφωνα με τον ΠΟΥ, βρίσκονται σε κατάσταση οξείας υποσιτισμού, ενώ οι θάνατοι κατά τη διάρκεια διανομής προμηθειών αυξάνονται καθημερινά. Ο ΟΗΕ κάνει λόγο για πληθυσμό που «επιβιώνει ανάμεσα στα ερείπια», δίχως ελπίδα για σύντομη ανακούφιση.
Η απόσυρση των διαπραγματευτών δεν συνεπάγεται απαραίτητα οριστικό τερματισμό των προσπαθειών. Ωστόσο, στέλνει ένα σαφές μήνυμα χωρίς σαφή βούληση από όλες τις πλευρές για αμοιβαίες υποχωρήσεις, ακόμη και οι πιο λεπτοδουλεμένες ειρηνευτικές προτάσεις είναι καταδικασμένες. Η Χαμάς, από την πλευρά της, αρνείται τις κατηγορίες περί αδιαλλαξίας, χαρακτηρίζοντας τη στάση των ΗΠΑ «αντιφατική» και επιμένοντας ότι παραμένει προσηλωμένη σε μια δίκαιη λύση.
Καθώς η πολιτική αδράνεια συναντά την ανθρωπιστική κατάρρευση, το μόνο βέβαιο είναι πως κάθε χαμένη ημέρα συνομιλιών μεταφράζεται σε εκατοντάδες χαμένες ζωές. Το ερώτημα πλέον δεν είναι πότε θα υπάρξει νέα πρόταση, αλλά αν θα υπάρχει ακόμη δυνατότητα να εφαρμοστεί.