“Στο μικροσκόπιο” όλοι οι φορείς του αγροτικού τομέα μετά τον ΟΠΕΚΕΠΕ;

“Στο μικροσκόπιο” όλοι οι φορείς του αγροτικού τομέα μετά τον ΟΠΕΚΕΠΕ;
Βασιλικά Θεσσαλονίκης 2025 / φωτο Σάββας Αυγητίδης

Με τόσους φορείς για τη γεωργία και κτηνοτροφία, πώς… ξέφυγε η κατάσταση και φτάσαμε στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ);

Η γεωργία και η κτηνοτροφία στην Ελλάδα είναι βασικοί πυλώνες της οικονομίας και της κοινωνίας με πολλούς «επίσημους» φορείς να συνεργάζονται για την υποστήριξη, την ανάπτυξη και την εποπτεία τους. Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) κατέχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, διαμορφώνοντας την εθνική αγροτική πολιτική, εποπτεύοντας τη φυτική και ζωική παραγωγή και προωθώντας τη βιωσιμότητα μέσω προγραμμάτων όπως το «Greek Farms». Παράλληλα, η Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του ΥΠΑΑΤ διαχειρίζεται την υγεία και την ευζωία των ζώων, αντιμετωπίζοντας κρίσεις όπως η πανώλη και η ευλογιά, ενώ πρόσφατα διέθεσε 5,6 εκατομμύρια ευρώ για αποζημιώσεις κτηνοτρόφων που επλήγησαν από αυτές τις ασθένειες. Το ΥΠΑΑΤ εμπλέκεται επίσης σε νομοθετικές πρωτοβουλίες, όπως η πρόσφατη δημόσια διαβούλευση για τον εκσυγχρονισμό των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2025.

Νιτρορύπανση κι… άλλα

Ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) απoτελούσε, μέχρι πρότινος, έναν ακόμα κρίσιμο κρίκο, καθώς διαχειρίζονταν τις επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), όπως το πρόγραμμα μείωσης της νιτρορύπανσης και τις συνδεδεμένες ενισχύσεις για κτηνοτρόφους. Πριν τις αποκαλύψεις και τις έρευνες της Ευρωπαικης Εισαγγελίας δέχθηκε έντονη κριτική για καθυστερήσεις στις πληρωμές και γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες που είχαν ήδη πλήξει την εμπιστοσύνη των αγροτών. Επίσης ο Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ» (ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ) συμβάλλει μέσω της έρευνας, της εκπαίδευσης και της πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, ενώ υποστηρίζει την παραγωγή και εμπορία σπόρων, όπως σιτηρών και κτηνοτροφικών φυτών.

Ο ρόλος της αυτοδιοίκησης

Οι περιφέρειες, μέσω των Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, αναλαμβάνουν τοπικά ζητήματα, όπως η διαχείριση της παράδοσης βάμβακα και η έκδοση αδειών για κτηνοτροφικές μονάδες, ενώ συνεργάζονται με το ΥΠΑΑΤ για την κατανομή αποζημιώσεων. Το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΓΕΩΤΕΕ) προσφέρει επιστημονική τεχνογνωσία και συμμετέχει στη διαμόρφωση πολιτικών, προάγοντας βιώσιμες πρακτικές. Οι αγροτικοί συνεταιρισμοί και οι ενώσεις υποστηρίζουν τους παραγωγούς στην προώθηση και διάθεση των προϊόντων τους, ενισχύοντας την πρόσβαση στις αγορές.

Σημαντικό ρόλο παίζουν και οι οργανισμοί πιστοποίησης, όπως ο ΔΗΩ και η TÜV HELLAS, που διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τα πρότυπα βιολογικών προϊόντων και ποιοτικών χαρακτηρισμών, όπως ΠΟΠ και ΠΓΕ. Ο ΔΗΩ, γνωστός ως Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων, δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1993 και είναι διαπιστευμένος από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ). Ελέγχει και πιστοποιεί βιολογικά προϊόντα σε όλα τα στάδια, από την πρωτογενή παραγωγή (φυτική, ζωική, μελισσοκομία) έως τη μεταποίηση και διάθεση, σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό (ΕΕ) 2018/848.

Στο μικροσκόπιο όλοι οι φορείς του αγροτικού τομέα;

Παρά το εκτεταμένο δίκτυο αυτών των φορέων, η κατάσταση έχει φτάσει σε κρίσιμο σημείο. Οι επικαλυπτόμενες αρμοδιότητες, η γραφειοκρατία και η έλλειψη συντονισμού θα εξεταστούν άμεσα από κυβερνητικούς παράγοντες, ενώ σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες «έχουν προταθεί μέτρα για τον έλεγχο όλων των εμπλεκόμενων φορέων και τον επανακαθορισμό αρμοδιοτήτων και ευθυνών» ώστε να μην υπάρξει ξανά περίπτωση ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτές οι μεταρρυθμίσεις, αν υλοποιηθούν, θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη και να βελτιώσουν την αποδοτικότητα του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα σε μία χώρα που είναι πολύ μεγαλύτερη σε βοσκοτόπια από την πρωτοπόρα Ολλανδία και τη βιολογική Αυστρία…

@karapanagiotidu