«Άλλοι σπέρνουν με κόπο… άλλοι θερίζουν με χαρά»
Μικρότερες χώρες, όπως η Αυστρία και η Ολλανδία γιγάντωσαν την αγροτική παραγωγή τους με πρακτικές λύσεις και χωρίς γραφειοκρατία...
theopinion
Η αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα συρρικνώνεται λόγω υψηλού κόστους, γραφειοκρατίας, κλιματικής αλλαγής και κακής διαχείρισης επιδοτήσεων…
Χωρίς δομικές αλλαγές, η εξάρτηση από εισαγωγές θα αυξηθεί, θέτοντας σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια, ειδικά σε κρίσεις πχ σε έναν πιθανό πόλεμο. Δεν είναι πιο έξυπνες άλλες χώρες, μέλη της ΕΕ που προετοιμάζονται πάντα και για αυτό το ενδεχόμενο. Η Ελλάδα χρειάζεται επείγουσες μεταρρυθμίσεις για να εξασφαλίσει την αυτάρκειά της. Κι αυτές οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να γίνουν πιο εύκολα ΤΩΡΑ, ύστερα από το κλείσιμο του ΟΠΕΚΕΠΕ, αποκλείοντας μεσάζοντες όλων των κομματικών αποχρώσεων κι όλων των γεωγραφικών περιοχών.
«Η γη τρέφει και τον κλέφτη…»
Όσοι είμαστε από χωριά, ξέρουμε ότι ο πρωτογενής τομέας έχει πέσει από το 20% του ΑΕΠ πριν από πέντε δεκαετίες σε λιγότερο από 5% σήμερα, και η Ελλάδα κινδυνεύει να εξαρτάται από εισαγωγές για τα βασικά τρόφιμα! Τι μπορεί να γίνει για να αναστραφεί αυτή η πορεία; Πώς χώρες όπως η Ολλανδία και η Αυστρία, μικρότερες από εμάς, τα κατάφεραν; Η απάντηση κρύβεται σε πρακτικές λύσεις χωρίς να χάνονται σε γραφειοκρατία ή παροδικά μέτρα. Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να μειωθεί το κόστος που πνίγει τους αγρότες. Το πετρέλαιο και το ρεύμα, βασικά εργαλεία της δουλειάς τους, κοστίζουν ακριβά. Η επιστροφή του φόρου στο πετρέλαιο και οι εκπτώσεις στο ρεύμα πρέπει να γίνουν μόνιμες. Παράλληλα, τα λιπάσματα, οι σπόροι και τα μηχανήματα πρέπει να γίνουν φθηνότερα, με χαμηλότερους φόρους, ώστε οι μικροί παραγωγοί να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους. Η τεχνολογία είναι ο επόμενος κρίκος. Η Ολλανδία, μια μικρότερη χώρα έγινε… γίγαντας στις εξαγωγές και δείχνει τον δρόμο διότι χρησιμοποιεί drones, αισθητήρες και έξυπνα συστήματα άρδευσης ώστε να αυξήσει την απόδοση και να μειώσει τη σπατάλη.
«Το αμπέλι του γείτονα πιο γλυκό φαίνεται»
Στην Ελλάδα, τέτοιες τεχνολογίες μπορούν να γίνουν από το κράτος και τα κρατικά ΑΕΙ και τα ανάλογα ινστιτούτα τους, ενώ ταυτόχρονα οι αγρότες θα πρέπει να εκπαιδευτούν για να τις αξιοποιήσουν. Η δε γραφειοκρατία, ο εφιάλτης κάθε αγρότη, πρέπει να τελειώσει. Οι διαδικασίες για επιδοτήσεις είναι γεμάτες καθυστερήσεις και σκάνδαλα -που έγιναν ταινίες και σήριαλ- εδώ και χρόνια. Ενα ψηφιακό, διαφανές σύστημα που πληρώνει γρήγορα και δίκαια είναι απαραίτητο. Επίσης, οι αγρότες χρειάζονται εύκολη πρόσβαση σε δάνεια με χαμηλά επιτόκια, ώστε να επενδύσουν σε εξοπλισμό ή νέες καλλιέργειες χωρίς να χρεοκοπήσουν.
«Αν δεν ποτίσεις το δέντρο θα ξεραθεί»
Όμως, η μείωση του κόστους και η τεχνολογία δεν αρκούν αν τα προϊόντα μας δεν φτάνουν στις αγορές με δίκαιες τιμές. Οι αγρότες πιέζονται από φθηνές εισαγωγές και μεσάζοντες που κρατούν το μεγαλύτερο κέρδος. Η λύση είναι να προωθήσουμε τα ελληνικά προϊόντα, όπως η φέτα ή το ελαιόλαδο με καμπάνιες που τονίζουν την ποιότητά τους. Η Αυστρία το κάνει με επιτυχία, πουλώντας βιολογικά προϊόντα σε premium τιμές.
Κίνητρα για νέους
Η κλιματική αλλαγή χτυπά αλύπητα τις καλλιέργειες, από τις πλημμύρες στη Θεσσαλία μέχρι τις ξηρασίες στην Κρήτη. Οι αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές πρέπει να δίνονται γρήγορα, χωρίς μεσολάβηση πολιτικών παραγόντων, και να καλύπτουν τις πραγματικές ζημιές. Η Ελλάδα χρειάζεται επίσης νέο αίμα στον αγροτικό τομέα. Οι αγρότες γερνούν, με μέσο όρο ηλικίας πάνω από 50. Το κράτος μπορεί να δώσει κίνητρα σε νέους, όπως φτηνή γη, φοροαπαλλαγές και εκπαίδευση, για να επιστρέψουν στα χωράφια. Η Ολλανδία και η Αυστρία στηρίζουν μικρούς παραγωγούς με ισχυρούς συνεταιρισμούς, που δίνουν στους αγρότες δύναμη στις διαπραγματεύσεις και πρόσβαση σε πόρους.
«Καλύτερα μικρό χωράφι καλοδουλεμένο, παρά μεγάλο παρατημένο»
Η Ελλάδα πρέπει να πιέσει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για μια Κοινή Αγροτική Πολιτική με προτεραιότητα σε μεσογειακά προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και τα εσπεριδοειδή. Παράλληλα, χρειαζόμαστε καλύτερες υποδομές, από αρδευτικά συστήματα μέχρι αποθήκες, για να μειώσουμε τις απώλειες και να διευκολύνουμε τη μεταφορά προϊόντων. Αλλωστε τώρα έχουμε και Έλληνα Ευρωπαίο Επίτροπο για τις Μεταφορές και μπορεί να βάλει πλάτη. Η χώρα μας έχει τη γη, το κλίμα και την ιστορία για να τα καταφέρει. Αρκεί να σταματήσουμε τα… μπαλώματα και να “χτίσουμε” έναν αγροτικό τομέα που θα θρέφει τουλάχιστον τη χώρα, αν όχι τα εκατομμύρια των τουριστών οι οποίοι την κατακλύζουν κάθε καλοκαίρι και μιλούν με τα καλύτερα λόγιαγια τα αγροτικά μας προιοντα…
@karapanagiotidu
