Πρωτόπαππα στο TheOpinion: «Οι κοινωνίες και οι ιστορικές συγκυρίες γεννούν Αντιγόνες»

Μία από τις πιο πολυαναμενόμενες παραστάσεις για το 2023 στη Θεσσαλονίκη είναι και η «Αντιγόνη» του Ζαν Ανουίγ, σε σκηνοθεσία της Μαρίας Πρωτόπαππα και αναμένεται στη σκηνή του Θεάτρου Αριστοτέλειον από την Παρασκευή 20 έως και την Κυριακή 22 Ιανουαρίου.

Η δημοφιλής σκηνοθέτιδα και ηθοποιός σε τηλεόραση, θέατρο και κινηματογράφο μιλάει στο TheOpinion για την «Αντιγόνη» και τη σιβυλλική παρακαταθήκη που αφήνει μετά τη σύγκρουσή της με την εξουσία.

Αναφέρεται στον λόγο που την ώθησε να συμμετάσχει και ως ηθοποιός πέραν από δημιουργός στην παράσταση ενώ σκιαγραφεί με απλότητα τα κακώς κείμενα της κοινωνίας μας με το βλέμμα στραμμένο στο «τώρα» και εκτιμώντας τα «απλά».

Η ξεχωριστή λειτουργός της τέχνης ξετυλίγει το κουβάρι ενός από τα σημαντικότερα κείμενα της παγκόσμιας δραματουργίας παρακάτω για τους αναγνώστες και αναγνώστριες του TheOpinion:

Ποια στοιχεία θα λάβει ο θεατής παρακολουθώντας την παράσταση της Αντιγόνης; Δράττομαι της ευκαιρίας να πιαστώ επίσης από την αναφορά στην περιγραφή της παράστασης και να ρωτήσω: Υπάρχει η Αντιγόνη και κατά πόσο είναι αληθινή η επιθυμία-ανάγκη που τη γεννά;

Η Αντιγόνη είναι μια μυθική ηρωίδα. Ένα αρχέτυπο. Ένας μύθος αποτελεί μια σειρά γεγονότων, χωρίς ερμηνεία, χωρίς εξήγηση. Αυτές δίνονται από τον εκάστοτε αφηγητή και ολοκληρώνονται από τον εκάστοτε ακροατή. Δεν είναι ένας χαρακτήρας. Είναι μια διαδοχή πράξεων. Τις σκέψεις καλούμαστε να φανταστούμε, που προκάλεσαν τις πράξεις. Η ηρωίδα του Ανουίγ μιλάει ελάχιστα. Δημιουργεί στάση μόνο σε αντίδραση των θέσεων ενός ενήλικα. Το θέμα γίνεται αυτός. Αυτόν ανακαλύπτουμε. Αυτόν κρίνουμε. Αυτή είναι ένα άγνωστο, αδιάβαστο στο βάθος του βιβλίο. Μας εξωθεί σε αυτοανακάλυψη και αυτοκριτική.

Πόσο χρειάζεται η κάθε κοινωνία, η δική μας ίσως, την παρουσία μιας Αντιγόνης και για ποιους λόγους;

Οι κοινωνίες και οι ιστορικές συγκυρίες γεννούν Αντιγόνες. Νέους κάθε ηλικίας που αρνούνται να βρωμίσουν, να συνεργήσουν σε εγκλήματα, να υποκριθούν. Να εθελοτυφλούν. Αρνούνται την ενηλικίωση εάν αυτή είναι συνώνυμη με την ιδιοτέλεια και την έλλειψη ανθρωπιάς. Απαιτούν έναν κόσμο “ωραίο”, καθαρό, αληθινό. Μπροστά στα ιστορικά διλήμματα παίρνουν θέση με κόστος. Αυτούς γιορτάζουμε ως ήρωες, δεν τους ακολουθούμε, αυτοί είναι η κάθαρσή μας, το ιδανικό μας.

Tην Αντιγόνη την έχουμε στο μυαλό μας λίγο πολύ ως μία πηγή από την οποία αναβλύζει η αδιαπραγμάτευτη επιθυμία αυτοπραγμάτωσης και ελευθερίας, ένα σύμβολο γυναικείας επαναστατικότητας. Ποια στοιχεία της προσωπικότητάς σας θεωρείται πως ταυτίζονται με την Αντιγόνη και ποια αντίστοιχα είναι τα νέα στοιχεία που κερδίζετε; Πόσο ενδιαφέρουσα ίσως είναι η πρόκληση της συμμετοχής σας στην παράσταση τόσο ως σκηνοθέτιδα, όσο και ως ηθοποιός σε αυτή;

Δεν είμαι εγώ το θέμα στην Αντιγόνη. Δεν με κινεί καμία ταύτιση και καμία αυτοαναφορά. Η θεματική με ενδιαφέρει. Η νεότητα, πώς επιλέγεις να ωριμάσεις. Πόσο γερνάς όταν ξεπουλιέσαι. Τι άλλοθι χρησιμοποιείς. Με ποιους συντάσσεσαι. Τι ακούς, τι λες, τι κάνεις. Και, κυρίως, ποια είναι η πραγματική μοναξιά.

Ρεαλιστικές αναγκαιότητες με ώθησαν να συμμετέχω στην παράστασή μου και την ανάγκη έχω μάθει να την εκμεταλλεύομαι, αφού την αποδεχθώ, ως οδηγό. Ως δρόμο δημιουργίας. Τα όρια με βοηθούν να σκεφτώ. Καμιά φορά διαλέγουν για μένα. Η πρόκληση ήταν να με εντάξω λοιπόν, στην ζωντανή παράσταση και όχι κάποιος ρόλος.

Σχετικά με την επικείμενη παρουσία σας στη Θεσσαλονίκη, δεν μπορώ να μην ρωτήσω για την καλλιτεχνική σχέση σας ενδεχομένως με την πόλη. Θεωρείται ότι οι Θεσσαλονικείς βλέπουν θέατρο, έχουν ίσως κάποια ξεχωριστά στοιχεία ως κοινό;

Και ποιος δεν αγαπά την Θεσσαλονίκη… Κάθε φορά που ανεβαίνω έχω τελείως διαφορετικό αίσθημα. Θεατρικά, θυμάμαι πως μιλούσαν οι παλαιότεροι για αυστηρό, απαιτητικό κοινό. Δεν έχω άποψη. Εξάλλου. Όλα αλλάζουν. Δεν έχω γνώση για θέση που έχει το θέατρο στην αντίληψη των κατοίκων της. Δεν έχω παρατηρήσει κάτι διαφορετικό από άλλες πόλεις.

Κλείνοντας, ομολογουμένως το έτος που μας αποχαιρέτησε, είδε την «έκτη τέχνη» να ταλανίζεται, τόσο από τον κορωνοϊό, όσο και από το MeToo. Σε μία συνέντευξή σας μάλιστα μέσα στο 2022 είχατε καυτηριάσει τον όρο «mansplaining», με τον ασκό των αποκαλύψεων να ανοίγει έπειτα αρκετά, πέραν από τις αρχικές αποκαλύψεις για τον Δημήτρη Λιγνάδη. Τι αφήνετε πίσω σας και τι κρατάτε από την ιδιαίτερη αυτή χρονιά; Τι προσδοκά η Μαρία Πρωτόπαππα από το 2023, τόσο ατομικά όσο και ειδικότερα ως λειτουργός της τέχνης;

Κάθε αρχή αλλαγής είναι δύσκολη, έχει εμπόδια, καμιά φορά κάνει πολύ κρότο και μετά κοπάζει και χάνεται. Η θέση της γυναίκας, η ασφάλεια των παιδιών, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το δικαίωμα στην διαφορετικότητα, η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο είναι θέματα παμπάλαια και πλέον αρχίζουν να φωνάζουν.

Η επικαιρότητα τα φωτίζει, επιτέλους. Όμως, οι ρίζες των προβλημάτων είναι βαθιές και ο δρόμος προς τον εκπολιτισμό των κοινωνιών μας είναι μακρύς μπροστά.

Η εξέλιξη, σκέφτομαι, είναι ένα φορτίο που κουβαλάμε όλοι μαζί και ένας ένας χωριστά. Δεν αναρωτιέμαι τι συµβαίνει, πλέον. Αναρωτιέμαι τι κάνω τώρα. Κρατάω τις εμπειρίες, το βίωμα και συνεχίζω βήµα βήµα, μέρα τη μέρα. Εκτιμώ τα απλά. Δεν σκέφτομαι σε έτη….

Πληροφορίες για την παράσταση

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Μετάφραση: Μάριος Πλωρίτης, Σκηνοθεσία, Δραματουργική Επεξεργασία: Μαρία Πρωτόπαππα, Σκηνικός χώρος-Κοστούμια: Εύα Νάθενα, Βοηθοί Σκηνοθέτη: Δημήτρης Σταυρόπουλος, Ορέστης Σταυρόπουλος, Κίνηση: Κατερίνα Φωτιάδη, Μουσική: Λόλεκ, Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα, Βοηθός Ενδυματολόγου: Έλσα Γκόγκογλου, Φωτογραφίες προώθησης: Ρούλα Ρέβη, Φωτογραφίες παράστασης: Μαριλένα Αναστασιάδου, Μακιγιάζ προωθητικής φωτογράφισης: Σίσσυ Πετροπούλου, Κοσμήματα φωτογράφισης: Noilence, Video-trailer παράστασης: Μιχαήλ Μαυρομούστακος, Γραφιστικά-Σχεδιασμός Αφίσας: Γιάννης Σταματόπουλος, Επικοινωνία παράστασης: Ρίτα Σίσιου, Διεύθυνση παραγωγής: Αναστασία Καβαλλάρη, Εκτέλεση Παραγωγής: Kart Productions-Μαρία Ξανθοπουλίδου.

ΠΑΙΖΟΥΝ: Χρήστος Στέργιογλου, Γιάννης Τσορτέκης, Δημήτρης Μαμιός, Δημήτρης Μαργαρίτης, Ηλέκτρα Μπαρούτα και η Μαρία Πρωτόπαππα

Παραγωγή: Kart Productions σε συμπαραγωγή με το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:

-Παρασκευή 20 Ιανουαρίου 2023 21:00

-Σάββατο 21 Ιανουαρίου 2023 21:00

-Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023 19:00

Διάρκεια: 110 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων: Πλατεία 20 € , 18 € (εξώστης – θεωρεία)

Φοιτητικό /Ανέργων / Αμέα: 15 €

Προπώληση: Ταμείο θεάτρου Αριστοτέλειον (Εθνικής Αμύνης 2, τηλ. 2310 262 051) & viva.gr: https://www.viva.gr/tickets/theater/antigoni-tou-anouilh/