Η ψυχολογία που μεταμορφώνεται σε αφήγηση: Το συγγραφικό ταξίδι της Μαρίας Καμπάνταη
Με το επόμενο βιβλίο, το Μαμά… που κυκλοφόρησε το 2022, η συγγραφέας άγγιξε ένα θέμα οικείο αλλά και βαθιά σύνθετο.
Διονύσης Ασημιάδης
Όλη η συγγραφική πορεία μέχρι σήμερα δείχνει μια σταθερή προσήλωση στο να αποτυπώνονται οι αλήθειες της καθημερινότητας με τρόπο που δεν βαραίνει αλλά αντίθετα ανακουφίζει.
Η Μαρία Καμπάνταη είναι μια γυναίκα που συνδυάζει δύο κόσμους. Αυτούς της ψυχολογίας και της λογοτεχνίας. Γεννημένη και μεγαλωμένη στη Δράμα, σπούδασε Ψυχολογία στο Πανεπιστήμιο Κρήτης ενώ στη συνέχεια μετεκπαιδεύτηκε στη Συστημική Οικογενειακή Θεραπεία ολοκληρώνοντας μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Μονάδων Υγείας. Για περισσότερα από είκοσι πέντε χρόνια εργάζεται στον χώρο της ψυχικής υγείας, στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Καβάλας και στο Γενικό Νοσοκομείο Δράμας, ερχόμενη καθημερινά σε επαφή με ανθρώπινες ιστορίες, μικρές και μεγάλες, που την εμπνέουν και την αγγίζουν. Παράλληλα, μέσα από το προσωπικό της ιστολόγιο psychografima μοιράζεται σκέψεις και αφηγήσεις, γεφυρώνοντας τη γλώσσα της επιστήμης με εκείνη της λογοτεχνίας. Η διπλή της ιδιότητα, ψυχολόγου και συγγραφέα, δεν αποτελεί δύο παράλληλες διαδρομές, αλλά έναν ενιαίο δρόμο που την οδηγεί στην κατανόηση και στη δημιουργική αποτύπωση του ανθρώπινου βίου.
Η συγγραφική διαδρομή της Μαρίας Καμπάνταη ξεκίνησε το 2018 με ένα διήγημα που συμπεριλήφθηκε στη συλλογή Δράμα, ιστορίες του τόπου μας. Ήταν η πρώτη δημόσια εμφάνιση της γραφής της, μια δοκιμή δυνάμεων που προμήνυε την ικανότητά της να αφουγκράζεται τον παλμό της καθημερινότητας και να τον μεταμορφώνει σε αφήγηση. Η πραγματική όμως είσοδος στη λογοτεχνία ήρθε με τον Ανελκυστήρα το 2021, ένα βιβλίο που συγκέντρωσε θερμές κριτικές και διακρίθηκε από το αναγνωστικό κοινό. Μέσα από μικρές ιστορίες που μοιάζουν να γεννιούνται σε κλειστούς χώρους αναμονής, διαδρόμους νοσοκομείων ή σε μια τυχαία συνάντηση στον δρόμο, η συγγραφέας κατορθώνει να αναδείξει το μεγαλείο της καθημερινότητας. Κάθε αφήγηση είναι σύντομη, συχνά πυκνή, και κουβαλά το αποτύπωμα της ψυχολογικής της ματιάς: η αναμέτρηση με τον φόβο, η τρυφερότητα στις σχέσεις, η απώλεια που μετατρέπεται σε μνήμη, όλα γίνονται κομμάτι ενός παζλ που μιλά με διαύγεια για την ανθρώπινη συνθήκη.
Με το επόμενο βιβλίο, το Μαμά… που κυκλοφόρησε το 2022, η συγγραφέας άγγιξε ένα θέμα οικείο αλλά και βαθιά σύνθετο. Η μητρότητα παρουσιάζεται όχι ως ιδανικό ή αψεγάδιαστη εικόνα, αλλά ως μια εμπειρία γεμάτη αντιφάσεις, αγάπη, αμφιβολίες και δοκιμασίες. Οι ιστορίες δεν περιορίζονται σε έναν εγκωμιαστικό τόνο· αντίθετα, αναδεικνύουν τη δύναμη και την αδυναμία, την τρυφερότητα αλλά και τις δυσκολίες που συνοδεύουν τον δεσμό ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί. Ο αναγνώστης αναγνωρίζει μέσα σε αυτές τις αφηγήσεις δικές του στιγμές, καθώς το βιβλίο ξεπερνά τα όρια ενός καθαρά προσωπικού βιώματος και αγγίζει κάτι καθολικό, σχεδόν αρχέγονο.
Η πιο πρόσφατη δουλειά, Οι καλές μέρες ξεκινούν με καφέ (2025), επιβεβαιώνει ότι η δημιουργός έχει βρει τη δική της φωνή στη μικρή φόρμα. Ο καφές λειτουργεί ως σύμβολο, μια αφορμή για να ξετυλιχθούν ιστορίες που πηγάζουν από το απλό και το καθημερινό. Ένα φλιτζάνι γίνεται το σημείο εκκίνησης για μνήμες, διαλόγους, μικρές αποκαλύψεις που φωτίζουν την ανθρώπινη εμπειρία. Το βιβλίο ισορροπεί ανάμεσα στη μελαγχολία και την αισιοδοξία, μεταφέροντας στον αναγνώστη την αίσθηση ότι η ζωή κρύβει νόημα ακόμα και στις πιο ταπεινές στιγμές της.
Όλη η συγγραφική πορεία μέχρι σήμερα δείχνει μια σταθερή προσήλωση στο να αποτυπώνονται οι αλήθειες της καθημερινότητας με τρόπο που δεν βαραίνει αλλά αντίθετα ανακουφίζει. Οι ιστορίες λειτουργούν σαν καθρέφτης, όπου ο αναγνώστης βλέπει τον εαυτό του, και ταυτόχρονα σαν χέρι που τον αγγίζει τρυφερά, υπενθυμίζοντάς του ότι δεν είναι μόνος. Η λογοτεχνία εδώ δεν στέκεται απέναντι στη ζωή· γίνεται προέκτασή της, μια πράξη μοιράσματος που μπορεί να λειτουργήσει ακόμη και θεραπευτικά.
