«Γουτού Γουπατού»: Η παράσταση – φόρος τιμής στους ανθρώπους με αναπηρία από την ομάδα «Εν Δυνάμει»

Ο ηθοποιός Γιώργος - Ζήσης Μπιλιώνης, μέλος της ομάδας «Εν Δυνάμει», σκηνοθετεί την παράσταση «Γουτού Γουπατού» και μιλά στο TheOpinion και τη Δέσποινα Δαϊλιάνη

ΘΕΑΤΡΟ ΘΕΜΑ THEOPINION

Δέσποινα Δαϊλιάνη

1 Δεκεμβρίου 2022, 12:21 UPD: 25 Ιανουαρίου 2023, 14:20

Μοιραστείτε αυτό το άρθρο

Η ομάδα «Εν Δυνάμει», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία που τιμάται κάθε χρόνο στις 3 Δεκεμβρίου, παρουσιάζει, σήμερα στις 19.00, στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ, την παράσταση «Γουτού Γουπατού» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Από το 2008 εδρεύει στη Θεσσαλονίκη μία μικτή ομάδα, αποτελούμενη από νέους καλλιτέχνες με ή χωρίς αναπηρία, με την τέχνη -σε πολλές εκφάνσεις της- να αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο συμπερίληψης. Όραμα των ιδρυτών της ομάδας «Εν Δυνάμει» ήταν, εξ αρχής, να δημιουργήσουν μία μικρογραφία της κοινωνίας που να «χωράει» τη διαφορετικότητα.

Ο Γιώργος – Ζήσης Μπιλιώνης, μέλος της ομάδας «Εν Δυνάμει», σπουδάζει υποκριτική και σκηνοθεσία στο τμήμα Θεάτρου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος εξομολογείται στο TheOpinion ότι, κίνητρο για την ενασχόλησή του με αυτόν τον κλάδο, υπήρξε η γνωριμία του με την ομάδα «Εν Δυνάμει». «Με γοήτευσε η ιδεολογία της ομάδας. Επειδή έχω κι εγώ έναν ανάπηρο αδερφό, μου άνοιξε πάρα πολλά νέα πεδία στο πώς προσλαμβάνω τον κόσμο γενικότερα, όχι μόνον της τέχνης», παραδέχεται χαρακτηριστικά.

Από το τιμόνι, πλέον, της σκηνοθεσίας της παράστασης «Γουτού Γουπατού» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, η οποία ανεβαίνει στο θέατρο ΑΥΛΑΙΑ από την ομάδα «Εν Δυνάμει», μας συστήνει τον κόσμο της τέχνης που ενώνει.

***«Γουτού Γουπατού», από την ομάδα «Εν Δυνάμει»***

«Γουτού Γουπατού» είναι το ομώνυμο, μικρής έκτασης, διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, το οποίο δημοσιεύθηκε την Πρωτοχρονιά του 1899 στην εφημερίδα Ακρόπολις.

«Αυτή η επιλογή έγινε, διότι θέλαμε με την Ελένη τη Δημοπούλου, καλλιτεχνική διευθύντρια της ομάδας, να φτιάξουμε μία παράσταση η οποία να μπορεί να ταξιδεύει παντού. Βασικός μας στόχος ήταν όχι να ταξιδεύει σε θέατρα και μεγάλες σκηνές, αλλά σε σχολικές αίθουσες, σε πλατείες, σε χωριά, σε αποκρυσμένα μέρη. Κάποια στιγμή, της πρότεινα να δούμε το διήγημα “Γουτού Γουπατού” του Παπαδιαμάντη, καθώς ήταν στη βιβλιοθήκη μου, σε εικονογραφημένο παραμύθι, από όταν ήμουν παιδί», αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης, Γιώργος – Ζήσης Μπιλιώνης.

Όσον αφορά στην πλοκή του έργου, σημειώνει στο TheOpinion: «Το επιλέξαμε ακριβώς γιατί μας γοήτευσε η διαχρονικότητα του κειμένου. Ο Παπαδιαμάντης, σε αυτό το διήγημα, περιγράφει σκηνικά και γεγονότα εκφοβισμού και περιθωριοποίησης τα οποία δεν απέχουν καθόλου από μία σχολική μονάδα του 2022 ή μία γειτονιά σε ένα χωριό ή σε μία μικρότερη, επαρχιακή πόλη. Ήταν σημαντική επιλογή για εμάς, ως ομάδα, διότι βασικός χαρακτήρας είναι ένας ανάπηρος άντρας, γύρω από τον οποίο εκτυλίσσεται όλη η ιστορία.

Φτιάξαμε, έτσι, μία μουσική παράσταση· η παρουσία της μουσικής είναι πολύ καθοριστική μέσα στο ίδιο το έργο, την οποία έχει γράψει ο Κώστας Βόμβολος. Το κείμενο του Παπαδιαμάντη έχει μελοποιηθεί σε αρκετά σημεία και τραγουδιέται ζωντανά, επί σκηνής, από τους ηθοποιούς.

Κρατήσαμε τη γλώσσα του Παπαδιαμάντη ως έχει, χωρίς καμία παρέμβαση. Προσθέσαμε εξωκειμενικά αποσπάσματα και τα οποία έχουν προκύψει από τους ίδιους του ηθοποιούς, μέσα από διαδικασίες δημιουργικής γραφής που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια των προβών. Οπότε, υπάρχει μέσα στο κείμενο ένα σημείο που, πιάνοντας το νήμα της ιστορίας του Παπαδιαμάντη, στην κορύφωση του έργου, οι ίδιοι οι ηθοποιοί καταθέτουν δικές τους ιστορίες, είτε εκφοβισμού είτε κακοποίησης, οι οποίες μπλέκονται με αυτό που έχει γράψει ο Παπαδιαμάντης. Δημιουργήσαμε έναν ύμνο προς όλους τους ανθρώπους που έχουν περιθωριοποιηθεί· αυτή η παράσταση της ομάδας “Εν Δυνάμει” είναι ένας φόρος τιμής προς αυτούς τους ανθρώπους».

Και συμπληρώνει: «Ακούς τις ιστορίες των παιδιών αυτών, γνωστών, φίλων τους, αλλά και ανθρώπων τους οποίους όλοι ξέρουμε. Στο κείμενο δεν αναφέρεται το όνομα, αλλά έμμεσα υπάρχει και η ιστορία του Βαγγέλη του Γιακουμάκη, του οποίου η ιστορία ξεκίνησε με εκφοβισμό στο πλαίσιο του πανεπιστημίου. Ή φίλων μας, με τους οποίους, ακόμα κι εμείς οι ίδιοι όταν ήμασταν μικροί, κάναμε πλάκα. Κι εν τέλει, αυτή η πλάκα κατέληξε κάπου αλλού. Είναι μία παράσταση που προσεγγίζει τη διαφορετικότητα, την αναπηρία, αλλά, ταυτόχρονα, προσπαθεί να ανακαλύψει ποια είναι τα όρια της πλάκας, τα όρια των ανθρώπων γύρω μας».

Περιοδεία της παράστασης «Γουτού Γουπατού»

Η περιοδεία της παράστασης, όπως μας ενημερώνει ο Γιώργος – Ζήσης Μπιλιώνης, οδεύει προς το τέλος της, με εναπομείναντες σταθμούς την Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη. Θα συνεχίσει, όμως, προς το παρόν, να παίζεται για σχολεία στη Θεσσαλονίκη.

«Πέρυσι, όλη τη χρονιά και εν μέσω covid μάλιστα, είχαμε τη δυνατότητα να παίζουμε, καθημερινά, σε σχολικές αίθουσες και να επικοινωνούμε τα νοήματα που εμάς τους ίδιους μας απασχολούν βαθιά. Ήταν ευλογία να μπορούμε να είμαστε με τους μαθητές και να τους παρουσιάζουμε κάτι τέτοιο.

Ως μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές της πορείας της παράστασης, κρατάω τις συζητήσεις με τους μαθητές και τους ηθοποιούς πάνω στα θέματα που θίγει η παράσταση. Είναι λυτρωτικό το πώς τα νεότερα παιδιά, μέσα από ένα μικρό έναυσμα, μπορούν να αρχίσουν να βλέπουν τον κόσμο λίγο διαφορετικά και λίγο πιο ανθρώπινα», εξομολογείται ο σκηνοθέτης της παράστασης στο TheOpinion.