Η βία κατά των ζώων ως καθρέφτης της κοινωνικής παθογένειας — Διημερίδα του Υπουργείου Προστασίας και του Zero Stray Pawject (VIDEO)
Άννα Κρητικού
){kind=icon}
Ισάριθμες φέρονται να είναι οι καταγγελίες για κακοποίηση ζώων με εκείνες που αφορούν σε περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο διημερίδας που πραγματοποιείται από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη σε συνεργασία με τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση Zero Stray Pawject. Η εκδήλωση υλοποιείται στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας που έχουν συνυπογράψει οι δύο φορείς και έχει στόχο την ενίσχυση της εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης των στελεχών της Ελληνικής Αστυνομίας που ασχολούνται με υποθέσεις κακοποίησης ζώων.
Το εξειδικευμένο αυτό σεμινάριο στοχεύει στη βαθύτερη κατανόηση του φαινομένου και στη σύνδεσή του με άλλα είδη βίας, κυρίως με εκείνη που εκδηλώνεται στο οικογενειακό περιβάλλον. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, η βία κατά των ζώων δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός, αλλά εντάσσεται σε ένα ευρύτερο δυσλειτουργικό πλαίσιο συμπεριφορών που συχνά προμηνύει ή συνοδεύει την ενδοοικογενειακή βία. Έρευνες δείχνουν ότι σε σπίτια όπου κακοποιούνται ζώα, παρατηρούνται συχνά και περιστατικά βίας εις βάρος παιδιών, συντρόφων ή ηλικιωμένων, με το ζώο να μετατρέπεται σε μέσο ελέγχου, εκφοβισμού ή εκδίκησης. Έτσι, η κακοποίηση ενός ζώου λειτουργεί ως πρώιμη ένδειξη επικινδυνότητας και πιθανής κλιμάκωσης, καθιστώντας το ζώο «σιωπηλό μάρτυρα» μέσα στο ίδιο του το σπίτι.
Την διημερίδα άνοιξε με χαιρετισμό ο Γενικός Αστυνομικός Διευθυντής Θεσσαλονίκης, Υποστράτηγος Γεώργιος Τζήμας. Στη συνέχεια, χαιρετισμό απηύθυνε ο Ειδικός Γραμματέας για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς του Υπουργείου Εσωτερικών, Νικόλαος Χρυσάκης, ενώ ακολούθησε καλωσόρισμα από τη συνιδρύτρια του οργανισμού Zero Stray Pawject / Zero Stray Academy, Silja Schiller-Moumtzidis. Τέλος, χαιρετισμό απηύθυνε ο επικεφαλής του Τμήματος Προστασίας Ζώων της Ελληνικής Αστυνομίας, Αστυνόμος Β΄ Θεόδωρος Καμπούρης. Τον λόγο πήρανε μεταξύ άλλων ο Θοδωρής Μουμτζίδης, Συνιδρυτής και πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Zero Stray Pawject / Zero Stray Academy και ο Μark Randell, Απόστρατος ανώτερος αστυνομικός επιθεωρητής, ειδικός σε εγκλήματα κατά των ζώων.
Το Τμήμα Προστασίας Ζώων της Ελληνικής Αστυνομίας, που ιδρύθηκε το 2022 και από το 2025 υπάγεται στη Διεύθυνση Κοινωνικής Αστυνόμευσης, έχει ως αποστολή τον σχεδιασμό δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, την ανάπτυξη συνεργασιών με κρατικούς και μη φορείς, καθώς και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας για την προώθηση βέλτιστων πρακτικών στην πρόληψη και καταπολέμηση της κακοποίησης ζώων.
Στο πλευρό της Ελληνικής Αστυνομίας βρίσκεται το Zero Stray Pawject, μια οργάνωση που έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή της προσέγγισης για το ζήτημα των αδέσποτων ζώων στην Ελλάδα. Η οργάνωση ιδρύθηκε το 2016 από τους Silja Schiller-Moumtzidis και Theo Moumtzidis, με αφορμή την υιοθεσία του σκύλου τους, του Caprice, από μια γυναίκα στη Μύκονο που αργότερα αποδείχθηκε συλλέκτρια ζώων. Με δική τους πρωτοβουλία, περισσότερα από 60 ζώα διασώθηκαν και μεταφέρθηκαν σε καταφύγιο που δημιουργήθηκε με δική τους οικονομική και διοικητική στήριξη.
Η εμπειρία αυτή οδήγησε τους ιδρυτές σε ένα κρίσιμο συμπέρασμα: κανένα καταφύγιο, όσο μεγάλο κι αν είναι, δεν μπορεί να καλύψει το συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα των αδέσποτων. Η λύση, όπως διαπίστωσαν, έπρεπε να δοθεί στην πηγή του προβλήματος — δηλαδή στην πρόληψη της εγκατάλειψης και στην υπεύθυνη ιδιοκτησία ζώων.
Έτσι, το 2017 το Zero Stray Pawject σχεδίασε και υλοποίησε το πρώτο δημοτικό πιλοτικό πρόγραμμα για τη μείωση του αριθμού των αδέσποτων σκύλων στην Ελλάδα, σε συνεργασία με τον Δήμο Αίγινας, τους τοπικούς κτηνιάτρους και την Αστυνομία. Η στρατηγική τους βασίστηκε στην πρόληψη: παρέμβαση πριν το ζώο καταλήξει στον δρόμο. Μέσα από επιδοτήσεις, ελέγχους και ενημερωτικές δράσεις, προωθήθηκε και επιβλήθηκε η τοποθέτηση μικροτσίπ και η καταγραφή όλων των ιδιόκτητων σκύλων στο δημοτικό μητρώο. Παράλληλα, καταγράφηκαν οι λόγοι για τους οποίους κάποιοι ιδιοκτήτες δεν στειρώνουν τα ζώα τους, ώστε να σχεδιαστούν στοχευμένα προγράμματα επιδότησης και ενημέρωσης.
Η προσέγγιση αυτή, που εστίασε όχι στα αδέσποτα, αλλά στους ιδιοκτήτες ζώων και στη διαμόρφωση μιας κουλτούρας υπεύθυνης φροντίδας, αποδείχθηκε αποτελεσματική. Σε αντίθεση με τις επί δεκαετίες προσπάθειες που περιορίζονταν στη στείρωση, την εκπαίδευση ή τις υιοθεσίες, το Zero Stray Pawject έδειξε ότι η πρόληψη της εγκατάλειψης και η ενίσχυση της υπευθυνότητας των πολιτών είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση του φαινομένου.
Η σύμπραξη του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη με το Zero Stray Pawject ενώνει πλέον την εμπειρία της αστυνόμευσης με την εξειδικευμένη γνώση των φιλοζωικών δράσεων, δημιουργώντας ένα νέο, ολιστικό πλαίσιο προστασίας τόσο για τα ζώα όσο και για την κοινωνία συνολικά. Η βία απέναντι στα ζώα δεν αντιμετωπίζεται πλέον ως μεμονωμένο αδίκημα, αλλά ως αντανάκλαση μιας βαθύτερης κοινωνικής παθογένειας — και αυτό ακριβώς είναι το μήνυμα που επιδιώκει να περάσει η διημερίδα.
Αξιοσημείωτες παρουσίες θα υπάρχουν και αύριο, δεύτερη μέρα με την Dr Michelle Newberry, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Σαουθάμπτον και την Κ. Jessica K. Rock, Πολιτειακή Εισαγγελέας, Συντονίστρια για τα Εγκλήματα κατά των Ζώων στο Συμβούλιο Εισαγγελέων της Τζόρτζια και Ειδική Βοηθός Ομοσπονδιακή Εισαγγελέας στην Περιφέρεια Ν. Τζόρτζια, (SDGA) για Εγκλήματα κατά των Ζώων όπου μεταξύ άλλων θα αναφερθούν σε σύνδεση μεταξύ εγκλημάτων κακοποίησης ζώων και βίας κατά ανθρώπων πως έχει τεκμηριωθεί επαρκώς και αναγνωρίζεται εδώ και χρόνια από τις κορυφαίες υπηρεσίες επιβολής του νόμου στις ΗΠΑ, ενώ θα γίνει αναφορά στο πώς αποτράπηκαν 2 επιθέσεις του ISIS μέσω της δίωξης περιστατικών κακοποίησης ζώων το 2017.