Διονύσης Σαββόπουλος: Το «Ζεϊμπέκικο» της Ψυχής και το Τέλος μιας Εποχής

Ο σπουδαίος τραγουδοποιός Διονύσης Σαββόπουλος βρισκόταν τις τελευταίες ημέρες στο νοσοκομείο, με την κατάσταση της υγείας να επιδεινώνεται. Κατέληξε το απόγευμα της Τρίτης 21 Οκτωβρίου σε ηλικία 80 ετών. 

Ο αγαπημένος συνθέτης και στιχουργός αντιμετώπιζε το τελευταίο διάστημα προβλήματα υγείας ενώ στην πρόσφατη αυτοβιογραφία του «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα» είχε αποκαλύψει ότι έπασχε από καρκίνο και είχε υποβληθεί σε επέμβαση αφαίρεσης του μισού πνεύμονα.

Ο Νιόνιος του ελληνικού τραγουδιού

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο κορυφαίος Έλληνας τραγουδοποιός που σημάδεψε ανεξίτηλα τον πολιτισμό της χώρας μας, έφυγε από τη ζωή σήμερα, σε ηλικία 80 ετών. Η απώλειά του δεν είναι απλώς η φυγή ενός σπουδαίου καλλιτέχνη, αλλά το οριστικό κλείσιμο ενός κεφαλαίου για το ελληνικό τραγούδι. Ο Σαββόπουλος υπήρξε η φωνή της αμφισβήτησης, ο πρεσβευτής της ελληνικής ροκ, αλλά και ο ποιητής που ένωσε με μαεστρία την παράδοση με τη μοντέρνα έκφραση.

Ο Σαββόπουλος αναγνωρίζεται ως ο *πρωτεργάτης* της σχολής των τραγουδοποιών στην Ελλάδα, δηλαδή των καλλιτεχνών που συνθέτουν, γράφουν τους στίχους και ερμηνεύουν οι ίδιοι τα τραγούδια τους. Η εμφάνισή του στη δεκαετία του ’60 ήταν μια πολιτισμική έκρηξη. Εισήγαγε και πάντρεψε με έναν μοναδικό τρόπο τον ήχο του Μπομπ Ντίλαν και της διεθνούς φολκ σκηνής με τον ελληνικό ρυθμό, τη λαϊκή φόρμα και, κυρίως, με την πολιτική και κοινωνική κριτική.

Ο δίσκος «Φορτηγό» (1966) θεωρείται ιστορικός, ενώ το «Το Περιβόλι του Τρελού» (1969), γραμμένο εν μέσω δικτατορίας, σηματοδότησε την αφετηρία ενός νέου, ελεύθερου τρόπου έκφρασης.

Αργότερα, με έργα όπως τα «Βρώμικο Ψωμί» και το «Αχαρνής», ενίσχυσε τη θέση του ως εμβληματικός εκφραστής της αντι-κουλτούρας.

Η Αιώνια Αγάπη για τη Θεσσαλονίκη

Η γενέτειρά του, η Θεσσαλονίκη, ήταν πάντα το σταθερό του λιμάνι και μια πηγή έμπνευσης. Όπως ο ίδιος τραγουδούσε, «Γεννήθηκα στη Σαλονίκη και ξέρω απ’ έξω τη διαδρομή». Η πόλη του Βορρά δεν ήταν απλώς ένας τόπος αναφοράς, αλλά ένας ζωντανός χαρακτήρας στο έργο του. Στο Μακρύ Ζεϊμπέκικο για τη Μαρίζα, η πόλη γίνεται το σκηνικό μιας προσωπικής εξομολόγησης, ενώ σε άλλα τραγούδια του φέρνει την αύρα και την ιστορία της. Η σχέση του με τη Θεσσαλονίκη ήταν πάντα αμφίδρομη, με την πόλη να τον τιμά και ο ίδιος να την κουβαλά σε κάθε του βήμα.

Ύμνοι και Τραγούδια-Σύμβολα

Η δισκογραφία του Σαββόπουλου είναι γεμάτη με τραγούδια που έχουν περάσει στην κατηγορία των συλλογικών ύμνων και τραγουδιών-συμβόλων της νεότερης Ελλάδας. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το Ζεϊμπέκικο (Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια), ένα από τα πιο πολυτραγουδισμένα και φορτισμένα κομμάτια;

Ή το Ας κρατήσουν οι χοροί, που έγινε το απόλυτο σύνθημα για την ελπίδα και την ελευθερία; Από το πολιτικό Είδα την Άννα κάποτε και το σατιρικό Το Κούρεμα, μέχρι το καρναβαλικό Μπάλλος και το τρυφερό Θα ‘ναι σαν να μπαίνω, το έργο του καλύπτει όλο το φάσμα των ανθρώπινων συναισθημάτων και της κοινωνικής παρατήρησης.

Ο Διονύσης Σαββόπουλος, ο «Σαμάνος» και ο «Χρονοποιός», όπως τον αποκάλεσε σε δίσκους του, δεν έφυγε απλώς, αλλά άφησε πίσω του μια μουσική παρακαταθήκη που διδάσκει και εμπνέει. Η δουλειά του αποτέλεσε μια διαρκή γέφυρα μεταξύ διαφορετικών μουσικών ειδών και γενεών, ενώ η προσωπικότητά του, γεμάτη χιούμορ, πνεύμα και μια βαθιά ανθρωπιά, τον έκανε έναν από τους πιο αγαπητούς και σεβαστούς καλλιτέχνες. Η «γιορτή» που έστησε με τα τραγούδια του θα συνεχίσει να κρατάει, όπως ακριβώς μας παρακάλεσε: «Ας κρατήσουν οι χοροί».