Στα πρώτα γενέθλια του μετρό, ας κάνουμε λίγη αυτοκριτική

Τα φετινά γενέθλια του μετρό Θεσσαλονίκης προσφέρουν μια εξαιρετική ευκαιρία αναστοχασμού. Ο λόγος είναι ότι τις μέρες τούτες το μετρό είναι κλειστό, άρα μπορούμε εύκολα να συνειδητοποιήσουμε την αξία του.

Ένας χρόνος μετρό στη Θεσσαλονίκη: Τα «δώρα» στην πόλη και οι ευχές για το μέλλον

Το έργο καθυστέρησε υπερβολικά πολύ, αλλά όχι τόσο για τεχνικούς λόγους. Εκτός από την προβληματική χωροθέτηση των σταθμών στο κέντρο, ήταν επίσης ατυχής η πρώτη ανάθεση σε μια τεχνική εταιρεία με ανεπαρκή κεφάλαια και τεχνογνωσία· σε μια εταιρεία ανίκανη να αντέξει τη χρηματοδοτική ασφυξία που προκάλεσε η κρίση μετά το 2009. Ωστόσο, οι επόμενες καθυστερήσεις χρεώνονται καθαρά στην τοπική κοινωνία και στην πολιτική της εκπροσώπηση.

Δεν φταίει ούτε ο εργολάβος ούτε η Αθήνα για την αρχική αδιαλλαξία του Μακαριστού Άνθιμου σχετικά με τον σταθμό στον ευρύχωρο κήπο του Παπάφειου. Το ίδιο ισχύει για την εξωφρενική φαγωμάρα στη Βενιζέλου και την απαράδεκτη πρόταση κατάργησης εκείνου του σταθμού. Το ίδιο ισχύει για το ότι ο –Σαλονικιός– τότε επικεφαλής της «Αττικό Μετρό» ομφαλοσκοπούσε γύρω από την επέκταση προς Καλαμαριά και για εκείνες προς Καρατάσιου και αεροδρόμιο. Το ίδιο ισχύει και για το τελματωμένο Ενιαίο Παραλιακό Μέτωπο, όπου ορισμένοι δήμαρχοι αδυνατούν να συλλάβουν την αξία του εγχειρήματος.

Η εμμονική δυσανεξία κάποιων σε μια λελογισμένη επέκταση της Παλιάς Παραλίας και την κατασκευή εκεί ενός υπόγειου δρόμου οδήγησε στη χίμαιρα της Υποθαλάσσιας· σε συνδυασμό με τον Γολγοθά του μετρό, η ματαίωσή της καταβαράθρωσε την αυτοπεποίθηση των Σαλονικιών. Πάλι σιωπηλή υπήρξε η τοπική εκπροσώπηση όταν παραχωρήθηκε όπως-όπως το «Μακεδονία», με αποτέλεσμα να παραμείνει ένα περιφερειακό ευρωπαϊκό αεροδρόμιο, αντί να εξελιχθεί σε διηπειρωτικό κόμβο. Γενικά, η τοπική εκπροσώπηση περισσότερο νοιάζεται για φωτογραφικά ενσταντανέ και τυπικές χειραψίες, παρά για παρεμβάσεις ουσίας στα κέντρα λήψης αποφάσεων.

Πάντως, τα πράγματα φαίνεται να βελτιώνονται. Η εγρήγορση της ζώσας κοινωνίας για τη φαραωνική ανάπλαση της ΔΕΘ εις βάρος του πρασίνου έφερε ανατροπές. Η εποικοδομητική στάση του Φιλόθεου θα επιτρέψει την –οπτική– ενσωμάτωση του προαυλίου της Μητρόπολης σε μια νέα πλατεία, πάνω στην Αγίας Σοφίας. Η αρμονική συνεργασία του Δήμου Παύλου Μελά με την Περιφέρεια γεννά ένα πραγματικό μητροπολιτικό πάρκο.

Επιπρόσθετα, έχουμε και επίδειξη πραγματισμού. Σε σύγκριση με την Εξωτερική Περιφερειακή, το Flyover δεν αποτελεί ιδανική λύση για την περαιτέρω ανάπτυξη του πολεοδομικού συγκροτήματος, όμως θα ανακουφίσει την περιαστική κίνηση οχημάτων. Όσο κι αν θεωρείται στενόμυαλο και βραχυπρόθεσμο το ντεκ, θα πρέπει να υποστηριχθεί, διότι βελτιώνει άμεσα την κακή εικόνα της Παλιάς Παραλίας.

Από την άλλη, δεν επιτρέπεται να σιωπούμε μπροστά σε εσφαλμένες επιλογές, όπως ο μαραθώνιος της περασμένης Κυριακής. Το The Opinion κάλυψε το θέμα με διαδοχικά εκτενή ρεπορτάζ, αναδεικνύοντας τη δυσαρέσκεια και όσων συμμετείχαν, και όσων ταλαιπωρήθηκαν επί ώρες στους μποτιλιαρισμένους δρόμους. Ήταν μάλιστα απελπιστικά ατυχής η σύγκριση με διεθνείς μαραθωνίους, όπως εκείνον της Βοστώνης· δεν έγινε η αμερικανική πόλη διάσημη από τον αγώνα, μα ακριβώς το αντίθετο.

Εις το εξής, δεν επιτρέπεται να σιωπούμε, φοβούμενοι μήπως χαρακτηριστούμε μίζεροι ή τοπικιστές, όταν γνωρίζουμε ότι σκεφτόμαστε ορθολογικά. Οφείλουμε να μιλούμε με δυνατή φωνή, επειδή ακόμη χρειάζεται να γίνουν πάρα πολλά.