Ρούτσι, ακτιβιστές, και ο αλά καρτ ανθρωπισμός του ελληνικού κράτους
Δύο υποθέσεις, δύο μέτρα και δύο σταθμά -όταν το κράτος δείχνει επιλεκτική ευαισθησία και απελπιστική αδιαφορία
Δεν έχει καθόλου άδικο ο Πάνος Ρούτσι όταν ζητά ξένη συνδρομή πάνω στην εκταφή του παιδιού του. Το ελληνικό κράτος έκανε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό, ώστε να τον βεβαιώσει για την έλλειψη σοβαρότητας που το διακρίνει.
Μετά από μια πολυσυζητημένη αντιπαράθεση ενός περίπου μήνα, όλα τα αιτήματα του έγιναν δεκτά. Πλέον έχει γεννηθεί μια απλούστατη απορία: ήταν δίκαια; Αν ναι, τότε γιατί τόση καθυστέρηση; Αν όχι, πώς τεκμηριώνεται νομικά η αλλαγή στάσης; Πάντως οι περίπλοκες δικονομικές εξηγήσεις είναι αδιάφορες για τον μέσο πολίτη. Όλοι διαπιστώσαμε ότι τελικά έγινε αυτό που αρχικά αποκλειόταν ως αδύνατο. Δικαστές και κυβερνώντες αποδείχθηκαν ή ανακόλουθοι, ή άσχετοι, ή και τα δύο.
Στις ίδιες ημέρες παρακολουθήσαμε τον εσπευσμένο επαναπατρισμό όσων ακτιβιστών συνέλαβαν οι Ισραηλινοί στο γνωστό στολίσκο. Το κράτος μας συντόνισε και πλήρωσε την όλη διαδικασία, προκαλώντας άλλες απορίες: γιατί τόση βιασύνη (δεδομένου ότι δεν βρίσκονταν σε εμπόλεμη ζώνη και δεν διέτρεχαν άμεσο κίνδυνο) και γιατί τόση γενναιοδωρία (ήταν υπεύθυνοι για τις πράξεις τους, οι δε άλλες χώρες καταγωγής υπήρξαν πιο φειδωλές).
Παρατηρούμε λοιπόν τον αλά καρτ σεβασμό των κρατικών υπηρεσιών απέναντι στη ζωή και στην αξιοπρέπεια των πολιτών. Στην περίπτωση Ρούτσι, μια ήδη πονεμένη οικογένεια υπέστη νέα ψυχική ταλαιπωρία εξαιτίας τυπολατρικής απάθειας εκ μέρους των υπευθύνων. Στην περίπτωση Global Sumud, επιδείχθηκε -υποκριτική- μεγαθυμία έναντι ατόμων ανοιχτά πολιτικοποιημένων, που συστηματικά κατηγορούν την Ελλάδα για δολοφονίες μεταναστών. Επιλεκτική ευαισθησία, βάσει επικοινωνιακών και συντεχνιακών κριτηρίων.
Κατά κανόνα, η Ελληνική Δημοκρατία αδιαφορεί κραυγαλέα για την καθημερινότητα των κοινών θνητών• αδιαφορεί καθημερινά με αμέτρητους τρόπους. Παιδεία γενικά ανεπαρκής, ανίκανη να παράγει σωστούς ανθρώπους. Υγεία προβληματική ως προς την αντιμετώπιση επειγόντων περιστατικών. Οδική ασφάλεια περιφρονημένη, σε δρόμους συχνά ελεεινούς από κάθε άποψη. Δημόσια ασφάλεια προσανατολισμένη στην προστασία της ελίτ και όχι των πολλών. Δικαιοσύνη απρόβλεπτη και βραδεία, που δεν γεννά εμπιστοσύνη. Γραφειοκρατία καφκική, παρά τη μερική ψηφιοποίηση της. Προστασία από την αισχροκέρδεια προσχηματική, όπως καλά γνωρίζουμε. Αναπτυξιακή πολιτική κοντόφθαλμη, και προσανατολισμένη στις επιδιώξεις των μεγάλων. Ποιότητα περιβάλλοντος συχνά κακή, με ευθύνη της νομοθεσίας και κυρίως των ελεγκτικών μηχανισμών. Δασική προστασία πάντα ελλειπής, μονίμως θύμα της διοικητικής Βαβέλ.
Το Δημόσιο είθισται να ενεργεί αυτοαναφορικά. Στην πράξη, οι υπηρεσίες του υπάρχουν για να υπηρετούν πρωτίστως τις ανάγκες των κρατικών λειτουργών, και δευτερευόντως τις ανάγκες των πολιτών. Το περιστασιακό ενδιαφέρον κομμάτων και ΟΤΑ για τη συλλογική ευημερία είναι μάλλον υποκριτικό, ή έστω επιδερμικό.
Δυστυχώς, οι πάσης φύσεως αιρετοί ενδιαφέρονται κυρίως για τη δημόσια εικόνα τους και για την ικανοποίηση πολύ συγκεκριμένων ομάδων ψηφοφόρων τους. Στην περίπτωση των ακτιβιστών, τα αντανακλαστικά ήταν γρήγορα, λόγω πρότερης πείρας. Στην περίπτωση Ρούτσι, απαιτήθηκε εξευτελιστική κωλοτούμπα.