Ψυχομετρικά τέστ παντού, όπου κρίνονται ζωες

Κοινή Υπουργική Απόφαση υπογράφηκε από τα υπουργεία Μεταφορών και Άμυνας, για την εφαρμογή ολοκληρωμένου πλαισίου ψυχολογικής και ψυχομετρικής αξιολόγησης των σιδηροδρομικών υπαλλήλων με κρίσιμα καθήκοντα ασφαλείας. Με απλά λόγια, μηχανοδηγοί και σταθμάρχες θα αξιολογούνται ως προς την ψυχική τους επάρκεια, ούτως ώστε να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι πιθανότητες νέας τραγωδίας, σαν εκείνη στις 28 Φεβρουαρίου 2023. Η ψυχική επάρκεια αφορά κυρίως στη δυνατότητα ανθρώπων σε θέσεις-κλεδιά να ανταπεξέρχονται στην εργασιακή πίεση με επιτυχία.

Υπογράφηκε η ΚΥΑ για ψυχομετρικές αξιολογήσεις στο σιδηροδρομικό προσωπικό ασφαλείας

Ανάλογα τεστ εφαρμόζονται εδώ και χρόνια σε στελέχη της αστυνομίας και του στρατεύματος, άρα το ΥΕΘΑ είναι το πλέον κατάλληλο γι αυτήν την αποστολή. Βέβαια συχνά λέγεται ότι οι εν λόγω αξιολογήσεις είτε εκτελούνται με ανεπαρκή αυστηρότητα, είτε με μεγάλα χρονικά κενά, εις βάρος της συνολικής αξιοπιστίας του συστήματος. Πάντως, τουλάχιστον για τους επαγγελματίες χειριστές οπλισμού προβλέπεται κάποια διαδικασία πιστοποίησης ασφαλούς ικανότητας. Επίσης, σε ανάλογες εξετάσεις είθισται να υποβάλλονται και οι ιδιώτες πιλότοι.

Πέραν του ότι η αξιολόγηση των σιδηροδρομικών θα έπρεπε να αποτελεί ρουτίνα εδώ και δεκαετίες, γεννάται μια ακόμη απορία: δεν είναι απολύτως εύλογη η υιοθέτηση του ίδιου μέτρου και για άλλες επαγγελματικές ειδικότητες; Σήμερα πραγματοποιείται μια μορφή αξιολόγησης για τους δημοσίους υπαλλήλους, η οποία όμως σχετίζεται στενά με τα υπηρεσιακά καθήκοντά τους. Αντίθετα δεν προβλέπεται κάτι ιδιαίτερο για κρατικούς και ιδιωτικούς απασχολούμενους στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην οδήγηση εξειδικευμένων οχημάτων κοκ. Δεν υφίσταται δηλαδή οποιαδήποτε διαδικασία, μέσα από την οποία θα πιστοποιείται η ψυχική επάρκεια των ανθρώπων εκείνων στους οποίους συχνά εμπιστευόμαστε τις ζωές μας, ή τις ζωές και το μέλλον των παιδιών μας. Από το δικαστικό ρεπορτάζ ή από μεταξύ μας συζητήσεις πληροφορούμαστε δυστυχώς πάμπολλες περιπτώσεις καταστροφικής αμέλειας, οφειλόμενης σε ψυχικούς παράγοντες.

Ίσως το πιο αστείο είναι πως Έλληνες ερευνητές έχουν από καιρό αναπτύξει μεθόδου υπολογισμού της ψυχικής ανθεκτικότητας των εκπαιδευτικών. Η ικανότητα νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών να διατηρούν θετική στάση και συμπεριφορά απέναντι στις προκλήσεις και απαιτήσεις της σχολικής δουλειάς είναι κρίσιμη· δίχως αυτήν, υποφέρουν οι ίδιοι, και -κυρίως- σε βάθος χρόνου τα παιδιά. Όταν τα ψυχολογικά προβλήματα και η χρήση ναρκωτικών καλπάζουν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, είναι παράλογη η πεποίθηση των αρμοδίων πως όσοι ασκούν λειτούργημα με αυξημένες ηθικές ευθύνες είναι εκ φύσεως απρόσβλητοι σε κάθε είδους βλαβερό παράγοντα.

Εφόσον υπάρχει τέτοιο εργαλείο διαθέσιμο για εκπαιδευτικούς, δεν πρέπει να είναι ιδιαίτερα δύσκολη η προσαρμογή του στις ειδικές ανάγκες και άλλων επαγγελματικών ομάδων. Πρόκειται για πρωτοβουλία που ίσως ενοχλήσει ορισμένους… επαγγελματίες διαμαρτυρόμενους, μα αξίζει να αναληφθεί από το ελληνικό κράτος. Θα είναι μια απόδειξη ότι μας σέβεται κάπως παραπάνω. Κάπως πιο… ευρωπαϊκά.