Όταν η συντήρηση σταματά, ο δημόσιος χώρος υποβαθμίζεται
Η απραξία τεχνικών υπηρεσιών, οι εργολαβίες-μπαλώματα και η αποδοχή του "λίγο καλύτερου" καταδικάζουν τις πόλεις σε μόνιμη υποβάθμιση.
Φάνης Ουγγρίνης
Πολλοί από εσάς είστε μέλη –ή έχετε έστω επισκεφθεί– ομάδες του Facebook όπου αναρτώνται ζητήματα των μεγαλύτερων αστικών κέντρων. Εκεί, οι πολίτες συνήθως αναδεικνύουν προβλήματα στον δημόσιο χώρο: ξεχειλισμένους κάδους, υπερβάλλοντα τραπεζοκαθίσματα, χόρτα σε δενδροδόχους, βουλωμένα φρεάτια, άρρωστα δέντρα, ξεβαμμένες διαβάσεις, κατεστραμμένους ασφαλτοτάπητες, κλαδιά μπροστά σε φανάρια, ογκώδη αντικείμενα, καμένες λάμπες και φθορές στον αστικό εξοπλισμό.
Τέτοιες ομάδες είναι τόσο δημοφιλείς, που αρκετοί δήμοι τις έχουν –τρόπον τινά– αντιγράψει, δημιουργώντας πλατφόρμες για την υποδοχή παραπόνων.
Χάρη στις επίσημες πλατφόρμες, στα social media, στα ρεπορτάζ και παραπολιτικά των τοπικών ΜΜΕ, και στη διαρκή γκρίνια των δημοτών προς αιρετούς, επιτυγχάνεται κάποιο αποτέλεσμα. Τελικά, σκουπίδια απομακρύνονται, βλάστηση συμμαζεύεται, λακκούβες γεμίζονται, σχάρες καθαρίζονται, φωτιστικά επαναλειτουργούν. Όχι όλα, όχι αμέσως, αλλά τουλάχιστον η κατάσταση παραμένει –οριακά– αξιοπρεπής.
Άλλη είναι, ωστόσο, η πραγματικότητα όσον αφορά τις φθορές στον αστικό εξοπλισμό.
Για λόγους γενικά αδιευκρίνιστους, οι τεχνικές υπηρεσίες δείχνουν ανίκανες να τον αποκαταστήσουν. Σπασμένες πλάκες, σάπια ξύλα στα ντεκ, χαλασμένες βρύσες και συστήματα ποτίσματος, βανδαλισμένες πινακίδες οδικής κυκλοφορίας, γκράφιτι σε κρατικά κτίρια, διαλυμένες αθλητικές υποδομές, ξεπατωμένα καλάθια απορριμμάτων, κομμένα κάγκελα, στραβωμένοι πάσσαλοι και ακατάλληλες διαβάσεις πεζών αφήνονται όπως είναι. ΄Άραγε γιατί δεν επεμβαίνουν οι αρμόδιοι;
Κατά κανόνα λόγω υποστελέχωσης των τεχνικών υπηρεσιών, συχνά αφού το προσωπικό τους έχει αποσπαστεί σε θέσεις γραφείου. Όπως και να το κάνουμε, συντήρηση δεν γίνεται χωρίς διαθέσιμους οικοδόμους, ελαιοχρωματιστές, υδραυλικούς και εργοδηγούς. Συνεπώς, δήμαρχοι και αντιδήμαρχοι έχουν δύο επιλογές: την αναζήτηση χορηγιών (με συχνά αφανές κόστος) και την ανάθεση εξωτερικών εργολαβιών.
Η δεύτερη επιλογή φυσικά κυριαρχεί. Όμως –ειδικά μετά τα μνημόνια– οι απαραίτητες διαδικασίες για τη διενέργεια διαγωνισμών είναι πολύπλοκες, ενώ οι απευθείας αναθέσεις γίνονται προσεκτικά. Άρα, προκρίνονται μεγαλύτεροι διαγωνισμοί, που και αυτοί σπανίως οδηγούν σε αναθέσεις μακράς διάρκειας. Ποιό το αποτέλεσμα;
Δυστυχώς η κατάσταση που βιώνουμε σήμερα: μέχρι να συσσωρευτούν αρκετές φθορές ώστε να δικαιολογείται διαγωνισμός, ο δημόσιος χώρος υποβαθμίζεται σταθερά. Και επειδή οι εργολαβίες αφορούν διαφορετικά αντικείμενα, καταλήγουμε με δρόμους, πλατείες, πάρκα και πεζοδρόμια κουρελούδες: αλλού ευπρεπή, αλλού τριτοκοσμικά. Η εικόνα αυτή έχει καταστεί κανονικότητα, απολύτως αποδεκτή. Εφόσον διατηρείται ο τωρινός μιθριδατισμός, ο φαύλος κύκλος δεν σπάει.