Ο θάνατος Βεσυρόπουλου δείχνει πόσο πάσχει το ΕΣΥ
Η απώλεια ενός βουλευτή αναδεικνύει ξανά τον ανορθολογισμό στη δημόσια υγεία
Φάνης Ουγγρίνης
Η χθεσινή ειδησεογραφία εστίασε στον ξαφνικό θάνατο του Απόστολου Βεσυρόπουλου. Ο άτυχος βουλευτής υπέστη καρδιακό επεισόδιο σε beach bar, 45 χιλιόμετρα από τον Πολύγυρο και το ΓΝ της περιοχής. Αντί του συγκεκριμένου, μετά τις προσπάθειες των διασωστών επιλέχθηκε μεταφορά στο Παπαγεωργίου, 100 χιλιόμετρα μακριά. Τούτη η απέλπιδα επιλογή έγινε προφανώς λόγω της -έστω μικρής- πιθανότητας να ζήσει ο ασθενής. Είναι άλλωστε αδιαμφισβήτητη η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο νοσοκομείων, και σε στελέχωση, και σε εξοπλισμό.
Η ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα είναι διάσπαρτη από Γενικά Νοσοκομεία, ικανά -υποτίθεται- να ανταπεξέλθουν στα πάντα. Ωστόσο, η αλήθεια είναι αρκετά διαφορετική: οι υποδομές του Εθνικού Συστήματος Υγείας στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα είναι σημαντικά πιο πλήρεις και σύγχρονες. Η διαφορά αυτή τονίζεται στα σοβαρά επείγοντα, δηλαδή σε βαριά ατυχήματα, σε επιπλοκές χειρουργείων, σε εγκληματικές ενέργειες, σε εγκεφαλικά, σε ανακοπές. Κοινώς, ακριβώς σε εκείνα τα περιστατικά που καθιστούν επιτακτική την πλήρη υγειονομική κάλυψη του εθνικού γεωγραφικού χώρου.
Άρα, ενώ η φιλοσοφία του συστήματος είναι να παρέχει ιατρική συνδρομή οπουδήποτε και οποτεδήποτε χρειαστεί, οι δυνατότητες των μικρότερων εγκαταστάσεων πολύ συχνά επιβάλλουν την άρον άρον μεταφορά σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Μεταφορά με ελικόπτερα, με C-130, με ασθενοφόρα, ακόμη και με επιβατικά ΙΧ. Γιατί λοιπόν δεν λαμβάνονται διορθωτικά μέτρα;
Όπως συνήθως ισχύει σε ζητήματα κρατικής οργάνωσης, τα αίτια για τη διαιώνιση του φαινομένου είναι πρωτίστως πολιτικά. Η διάταξη του προσωπικού σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από τις τοπικές κοινωνίες, που συχνά απαιτούν… δίπλα τους μια γκάμα ειδικοτήτων όχι κρίσιμων. Κατά συνέπεια, σε περιφερειακά νοσοκομεία μπορεί να βρίσκονται άνετα διαθέσιμοι δερματολόγοι και οφθαλμίατροι, ενώ ταυτόχρονα να λείπουν αναισθησιολόγοι και χειρουργοί. Κι όσο για τα Κέντρα Υγείας, αυτά σπανίως υπερβαίνουν τον ρόλο τους ως σημεία τακτικής συνταγογράφησης. Ακόμη όμως και στις περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι επαρκούν, δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι θα επαρκούν τα μηχανήματα και τα μέσα μεταφοράς.
Πάντως, θα πρέπει να αναφερθεί και ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας. Κρίσιμες ειδικότητες βρίσκονται σε έλλειψη επειδή η κοντόφθαλμη μισθολογική εξίσωση λειτουργεί ως αντικίνητρο για πολλούς γιατρούς· πολύ απλά, τα λεφτά δεν δικαιολογούν τη μόνιμη εγκατάσταση σε ακριτικό νομό ή σε μικρό νησί, ακόμη και για όσους θεωρούν ικανοποιητικές τις αποδοχές στο ΕΣΥ. Εν τέλει, σαν συνέπεια όλης αυτής της προβληματικής κατάστασης, ένας -απροσδιόριστος- αριθμός ζωών χάνονται άδικα, κυριολεκτικά καθ’ οδόν.
Δεν γνωρίζω αν θα μπορούσε να έχει σωθεί ο Απόστολος Βεσυρόπουλος ή η Λένα Σαμαρά. Γνωρίζω καλά όμως ότι οι εργαζόμενοι δουλεύουν σκληρά και ότι το σύστημα απαιτεί περαιτέρω ενίσχυση και εξορθολογισμό, ακόμη και με πολιτικό κόστος. Με το 21,9% του πληθυσμού δίχως επαρκή πρόσβαση στη δημόσια υγεία, ένα κράτος ανίκανο να προστατεύσει τους πολίτες του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο δεν χαρακτηρίζεται κράτος.