Ο ελληνικός τουρισμός προσφέρει μαζικότητα αντί για εμπειρία – Κακώς

Νέο ρεκόρ παραπόνων για το κόστος ξαπλώστρας στη Μύκονο φέτος. Σε σημαντικό ποσοστό, οι δημοφιλέστεροι προορισμοί έχουν πράγματι παραδοθεί σε ξένους επισκέπτες, με τους Έλληνες να εξοστρακίζονται.

Τούτο δεν είναι απαραίτητα κακό· μας ωθεί σε άλλες ενδιαφέρουσες επιλογές και μας βοηθά να αντιληφθούμε τα συν και τα πλην μας, αφού ακόμη και τα πιο διάσημα μέρη του πλανήτη δεν είναι αψεγάδιαστα.

Ενδεικτική η σύγκριση με τη γεωργία: Εδώ και δεκαετίες εξάγουμε σκληρό σιτάρι και εισάγουμε μαλακό, γιατί αυτό συμφέρει. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στον τουρισμό: αγοράζουμε φθηνές υπηρεσίες από έξω και πουλάμε ακριβότερες. Μήπως ο μέσος Γάλλος, Ελβετός ή Αυστριακός περνά τις διακοπές του στα στέκια της παγκόσμιας ελίτ; Επιτέλους ας ξεπεράσουμε κάποιες εμμονές γύρω από τον τόπο μας.

Τούτου λεχθέντος, γεννάται ένα εύλογο ερώτημα: Ποιές μακροπρόθεσμες προοπτικές έχει το τωρινό τουριστικό μοντέλο; Η συνεχής αύξηση επισκεπτών συνεπάγεται εισαγωγή περισσότερων τροφίμων, ενέργειας, ακόμη και εργατικού δυναμικού, ενώ μεγεθύνονται οι ανάγκες για κοστοβόρες υποδομές, χρήσιμες για ελάχιστους μήνες.

Την ίδια στιγμή, η καθημερινότητα ημών των… ιθαγενών επιβαρύνεται. Οι τιμές ακινήτων σκαρφαλώνουν, το ανειδίκευτο προσωπικό γίνεται δυσεύρετο για τις μικρές επιχειρήσεις, η εστίαση καταντά πολυτέλεια για τον μέσο Έλληνα στα μεγαλύτερα αστικά κέντρα: Όλα αποτελέσματα της εξάρτησης μας από τους καλοκαιρινούς παραθεριστές. Σήμερα ένας κλάδος κερδίζει, αλλά χάρη στην αφανή επιχορήγηση του κράτους και των τοπικών κοινωνιών. Κατά συνέπεια, ο θετικός αντίκτυπος του τουρισμού στην πραγματική οικονομία βαίνει μειούμενος.

Οι πιο έμπειροι ανταγωνιστές μας αξιοποιούν στο έπακρο όση ποικιλία εναλλακτικών μπορούν να προσφέρουν: Προωθούν από μικρά μουσεία, σύγχρονη αρχιτεκτονική και άγνωστα τοπόσημα, μέχρι γοητευτικά ορεινά χωριά, προϊόντα αγροδιατροφής και εμπορικά καταστήματα με ξεχωριστά είδη ένδυσης, τέχνης και δώρων. Εμείς, τι από αυτά προσφέρουμε, και μάλιστα σε δωδεκάμηνη βάση; Προβληματίζει η αποχώρηση της Celestyal Cruises από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης το 2026. Αν δεν αναζητήσουμε σχολαστικά τις αιτίες γι αυτό το δυσάρεστο γεγονός, ενδέχεται να καταστεί ρουτίνα.

Δεν είναι λοιπόν πρόβλημα οι διακοπές μας στην ηπειρωτική Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Ούτε οι… μπατιροτουρίστες είναι πρόβλημα· υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα και παντού. Το πρόβλημα μας είναι οι επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού, σύμφωνα με το ισχύον μοντέλο ήλιος-θάλασσα. Το ελληνικό brand υπόσχεται προσωπική, ανθρώπινη εμπειρία, αλλά έχει καταλήξει να προσφέρει τετριμμένη μαζικότητα δίχως φρεσκάδα. Η Κόστα Μπράβα, το Ρίμινι ή οι Κάννες πρέπει να αποτελούν αντιπαράδειγμα. Ωστόσο, αν επιμείνουμε στον ίδιο δρόμο μίμησής τους, θα ευτελίσουμε σίγουρα το προϊόν μας.