Η περίπτωση της Πλατείας Ελευθερίας δεν είναι μεμονωμένη
Η νέα καθυστέρηση της πολύπαθης ανάπλασης αναδεικνύει διαχρονικές κακοδαιμονίες του Δημοσίου
Φάνης Ουγγρίνης
Στο χθεσινό του κείμενο ο Χρήστος Νικολαΐδης εστίασε στην απίστευτα καθυστερημένη ανάπλαση της Πλατείας Ελευθερίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι το έργο πρωτοσυζητήθηκε το 2012, πρωτοανατέθηκε το 2019, ανατέθηκε εκ νέου το Μάιο του 2024, και 18 μήνες μετά δεν έχει ξεκινησει.
Στον… τάκο όσοι δε λένε την αλήθεια για την Πλατεία Ελευθερίας
Δεν θα αναρωτηθώ αν επιβάλλεται απόδοση τιμής στους Εβραίους συμπολίτες μας, αφού το θεωρώ απολύτως δεδομένο. Δεν θα μπω ούτε στη συζήτηση για το αν θα ήταν προτιμότερη και εφικτή η κατασκευή υπόγειου πάρκινγκ, διότι το ζήτημα αυτό είναι πλέον κλεισμένο. Επίσης δεν θα αποδώσω ευθύνες στη διοίκηση Ζέρβα για τον τρόπο χειρισμού της υπόθεσης, καθώς κρίθηκε συνολικά από τον λαό για τα πεπραγμένα της το 2023. Θα ήθελα να ασχοληθώ με τους τυπικούς λόγους της νέας καθυστέρησης.
Αυτή τη στιγμή, η κατασκευή του έργου είναι παγωμένη εξαιτίας διαδοχικά προσφυγών του δεύτερου μειοδότη. Κάθε φυσικό και νομικό πρόσωπο δικαιούται να προασπίζεται τα συμφέροντά του, άρα να εξαντλεί όσες δυνατότητες του παρέχει η νομοθεσία· δηλαδή ό,τι ακριβώς εφαρμόζει ο συγκεκριμένος κατασκευαστής. Ας μη ξεχνάμε ότι οι εργολάβοι δουλεύουν για να κερδίζουν, όχι για να προσφέρουν αμισθί στην κοινωνία.
Το πρόβλημα στην όλη υπόθεση εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι προσφυγές του δεύτερου μειοδότη εισάγονται για συζήτηση από τα αρμόδια διοικητικά δικαστήρια. Φυσικά δεν πρόκειται για πρόβλημα δικονομικό, αλλά ουσίας: τα δικαστήρια κάνουν δεκτές για συζήτηση τις λογικοφανείς προσφυγές, επιδιώκοντας να κρίνουν βάσει αντικειμενικών στοιχείων. Στην προκειμένη περίπτωση, αναζητούνται περισσότερα στοιχεία επειδή το περιεχόμενο της σύμβασης (ίσως και του διαγωνισμού) είναι προβληματικό. Τόσο προβληματικό, ώστε να δικαιολογεί την άσκηση ένδικων μέσων με αρκετά καλές πιθανότητες επιτυχίας. Λογικά ο δεύτερος μειοδότης δεν έχει καμία όρεξη να πετάει τα λεφτά του σε άσκοπες δικαστικές διεκδικήσεις. Εκτός αν για περίεργους λόγους επιθυμεί καθυστέρηση ολοκλήρωσης του έργου.
Δεδομένου λοιπόν ότι το ενδεχόμενο μιας τσαπατσούλικης σύμβασης είναι το πιθανότερο, θα μείνουμε σε αυτό. Δυστυχώς το φαινόμενο τούτο δεν είναι σπάνιο, μάλλον το αντίθετο. Κατά παράδοση, το ελληνικό Δημόσιο ηττάται στις περισσότερες αντιδικίες του με αναδόχους, παρά τους πολυάριθμους -και αρκούντως έμπειρους- δικηγόρους των υπηρεσιών και φορέων του. Πιο γνωστές είναι όσες υποθέσεις αφορούν μεγάλα δημόσια έργα (αλησμόνητες οι υψηλές αποζημιώσεις για καθυστερήσεις στην κατασκευή του Μετρό Θεσσαλονίκης και για τη ματαίωση της Υποθαλάσσιας) και κοστοβόρες προμηθειες των υπουργείων Υγείας και Εθνικής Άμυνας. Ωστόσο, τα ίδια παρατηρούνται και για πολύ μικρότερα ποσά. Περιστασιακά, οι πολίτες βλέπουν εκατοντάδες εκατομμύρια να χάνονται, λόγω κακογραμμένων όρων και προδιαγραφών σε κάθε λογής διαγωνισμούς.
Συνεπώς, αν και η Πλατεία Ελευθερίας συζητιέται για την -αληθή- απαξίωσή της ως δημόσιος χώρος, παράλληλα αναδεικνύει μια διαχρονική παθογένεια του ελληνικού κράτους. Μια παθογένεια πολύ πιο βλαβερή, που διχάζει την κοινωνία, υποδαυλίζει τη δυσπιστία, και ζημιώνει το κοινό ταμείο.