Τραύμα και Παχυσαρκία: Η Κλινική Υπνοθεραπεία στη βαθιά θεραπεία και φροντίδα του εαυτού

Η ανάγκη για υπερφαγία υποχωρεί και στη θέση της αναδύεται η δυνατότητα για μια πιο ισορροπημένη, υγιή σχέση με το σώμα και τον εαυτό.

Η παχυσαρκία δεν είναι μόνο ζήτημα θερμίδων ή δίαιτας, συχνά είναι το αποτέλεσμα βαθύτερων ψυχικών και συναισθηματικών πληγών. Για πολλούς ανθρώπους, το φαγητό μετατρέπεται σε κάτι περισσότερο από απλή ανάγκη: γίνεται καταφύγιο, παρηγοριά, μια «αγκαλιά» που λείπει από αλλού.

Η μικρή και η μεγάλη τροφή

Το φαγητό λειτουργεί ως «μικρή τροφή» – προσφέρει γρήγορη ανακούφιση και ηρεμία. Η «μεγάλη τροφή», όμως, είναι κάτι άλλο: είναι η αγάπη, η ασφάλεια, η χαρά, η αποδοχή, η αίσθηση ότι ανήκουμε. Όταν αυτή λείπει στα πρώτα χρόνια ζωής, το παιδί μαθαίνει να αναπληρώνει το κενό με φαγητό. Έτσι, οι γλυκές και λιπαρές τροφές αποκτούν έναν ρόλο πολύ πέρα από τη βιολογική πείνα: γίνονται μέσο για να απαλύνουν τον πόνο.

Τι συμβαίνει στο σώμα;

Το φαγητό ενεργοποιεί το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου, απελευθερώνοντας χημικές ουσίες όπως η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, που δημιουργούν αίσθηση χαράς και ηρεμίας. Παράλληλα, μειώνει την κορτιζόλη – την ορμόνη του στρες – προσφέροντας στιγμιαία ανακούφιση.

Δεν είναι τυχαίο ότι πολλοί στρέφονται σε «comfort food» μετά από δύσκολες μέρες: ο εγκέφαλος έχει μάθει να συνδέει το φαγητό με συναισθηματική ασφάλεια. Έρευνες έχουν δείξει πως τα γλυκά και οι υδατάνθρακες αυξάνουν την παραγωγή σεροτονίνης, δημιουργώντας πρόσκαιρη αίσθηση ευεξίας (Keesman et al., 2016). Όμως, όταν αυτός γίνεται ο βασικός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους ή της μοναξιάς, το φαγητό παύει να θρέφει και γίνεται παγίδα.

Το τραύμα που μένει στο σώμα

Τα παιδικά βιώματα – ακόμη κι εκείνα που δεν θυμόμαστε συνειδητά – αφήνουν ισχυρό αποτύπωμα. Ένα παιδί που δεν ένιωσε την αγκαλιά, τη φροντίδα ή την ασφάλεια που είχε ανάγκη, μπορεί αργότερα να αναζητά την ίδια αίσθηση μέσα από την υπερφαγία. Το σώμα θυμάται εκεί που η λεκτική μνήμη δεν φτάνει.

Ο Bessel van der Kolk, στο γνωστό του έργο The Body Keeps the Score (2014), περιγράφει πώς τα τραύματα αποθηκεύονται στο σώμα και συνεχίζουν να επηρεάζουν τη συμπεριφορά και την ψυχολογία μας, ακόμη και δεκαετίες αργότερα. Στην παχυσαρκία, το τραύμα συχνά εκφράζεται μέσα από το φαγητό – όχι ως επιλογή, αλλά ως μηχανισμός επιβίωσης.

Η συμβολή της Κλινικής Υπνοθεραπείας

Η Κλινική Υπνοθεραπεία είναι μια θεραπευτική διαδικασία που μας βοηθά να έρθουμε σε επαφή με αυτά τα βαθιά επίπεδα εμπειρίας. Μέσα από την αναδρομική διαδικασία, ο άνθρωπος μπορεί να ξαναγυρίσει σε πρώιμες στιγμές – ακόμη και πριν την ανάπτυξη του λόγου ή στην ενδομήτρια ζωή – και να αγγίξει μνήμες και συναισθήματα που έμειναν «παγωμένα» στο υποσυνείδητο.

Σε ένα ασφαλές θεραπευτικό πλαίσιο, το τραυματικό βίωμα μπορεί να επαναξιολογηθεί και να αναπλαισιωθεί. Ο ενήλικας εαυτός προσφέρει στο πληγωμένο παιδί εκείνη την αγάπη, την προστασία και την αποδοχή που κάποτε έλειψαν. Έτσι, το υποσυνείδητο «ξεκλειδώνει» και η ανάγκη για τροφή ως μοναδικό καταφύγιο μειώνεται σταδιακά.

Μελέτες με απεικόνιση εγκεφάλου (fMRI) έχουν δείξει ότι η ύπνωση μπορεί να επηρεάσει περιοχές που σχετίζονται με τον έλεγχο του πόνου και της συναισθηματικής επεξεργασίας, όπως ο προμετωπιαίος φλοιός και η αμυγδαλή (Faymonville et al., 2006). Αυτό εξηγεί γιατί η υπνοθεραπεία μπορεί να φτάσει σε τόσο βαθιές μνήμες και να επιτρέψει την επαναδιαμόρφωσή τους.

Νέοι δρόμοι ικανοποίησης

Όταν το τραύμα αρχίζει να επουλώνεται, ο εγκέφαλος βρίσκει νέους τρόπους ικανοποίησης. Η σεροτονίνη και η ωκυτοκίνη (ορμόνη της αγάπης) δεν χρειάζεται πια να εκλύονται μόνο μέσω του φαγητού, μπορούν να προκύψουν από τη σύνδεση με τους άλλους, τη χαρά της δημιουργίας, την αυτοφροντίδα, την αίσθηση ασφάλειας. Η ανάγκη για υπερφαγία υποχωρεί και στη θέση της αναδύεται η δυνατότητα για μια πιο ισορροπημένη, υγιή σχέση με το σώμα και τον εαυτό.

Συμπερασματικά

Η παχυσαρκία δεν είναι απλώς θέμα δίαιτας, είναι συχνά η ιστορία ενός τραύματος που ζητά θεραπεία. Η Κλινική Υπνοθεραπεία ανοίγει έναν δρόμο βαθιάς επανασύνδεσης με τον εαυτό, βοηθώντας τον άνθρωπο να απελευθερωθεί από το βάρος του παρελθόντος και να στραφεί στη «μεγάλη τροφή» της ψυχής: αγάπη, ασφάλεια, χαρά και σύνδεση.