Το κέντημα στα δημοτικά, η κλωστή που ξηλώνει το πουλόβερ της εκπαίδευσης

Στην Ελλάδα έχουμε μία αξιοθαύμαστη ικανότητα να παρουσιάζουμε ως μεταρρύθμιση οτιδήποτε δεν έχει καμία σχέση με τα πραγματικά προβλήματα της εκπαίδευσης. Η πρόσφατη εισαγωγή του κεντήματος στα δημοτικά σχολεία είναι απλώς το τελευταίο κεφάλαιο ενός επαναλαμβανόμενου έργου. Ενός έργου όπου οι κυβερνήσεις αλλάζουν, αλλά η αναχρονιστική λογική μένει αμετάβλητη.

Φυσικά, κανείς δεν αμφισβητεί την αξία της χειροτεχνίας, της δημιουργικότητας ή της επαφής των παιδιών με δεξιότητες, πέρα από τις ψηφιακές. Το ζήτημα δεν είναι το κέντημα καθαυτό. Το ζήτημα είναι ότι παρουσιάζεται σαν πρωτοπορία, σαν ανατροπή, σαν ένα βήμα προς το «σχολείο του μέλλοντος». Κι αυτό αποτελεί προσβολή για όλους όσοι γνωρίζουμε πού πραγματικά πονάει το εκπαιδευτικό μας σύστημα. Γιατί πονέσαμε κι εμείς μέσα σε αυτό.

Διότι όταν έχεις ένα σχολείο που λειτουργεί με παρωχημένα αναλυτικά προγράμματα, με ελλείψεις σε προσωπικό, με τάξεις υπερπλήρεις, με υποδομές σε πλήρη…αποδόμηση και με παιδιά που παλεύουν να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες γραμματισμού και μαθηματικών, το να ανακοινώνεις με περηφάνια ότι φέρνεις το κέντημα, μοιάζει περισσότερο με ακόμα ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα παρά με εκπαιδευτική στρατηγική.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, το ελληνικό σχολείο εξακολουθεί να υποτάσσει ολόκληρη τη φιλοσοφία του στις πανελλήνιες. Ένας θεσμός που για δεκαετίες παραμένει ακούνητος, αδιαμφισβήτητος, σχεδόν ιερός. Μία νοοτροπία που καθηλώνει γυμνάσια και λύκεια σε έναν και μόνο στόχο: την προπόνηση για ένα τρίωρο γραπτό. Είναι σχεδόν ειρωνικό σε μία χώρα όπου η μόρφωση έχει υποταχθεί στη βαθμοθηρία, και η κριτική σκέψη θυσιάζεται στον βωμό της «ύλης», εμείς να καταλήγουμε να συζητάμε για το αν πρέπει να μαθαίνουν να κεντάνε τα παιδιά στο σχολείο.

Το σχολείο δεν χρειάζεται κεντήματα. Χρειάζεται σύγχρονα προγράμματα σπουδών, διαρκή επιμόρφωση εκπαιδευτικών, ενίσχυση της ειδικής αγωγής, ψηφιακή επάρκεια, ψυχοκοινωνική στήριξη των μαθητών, σχολεία που να μαθαίνουν τα παιδιά να σκέφτονται και όχι να παπαγαλίζουν.

Και κυρίως χρειάζεται το θάρρος να επανεξετάσει το σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο λειτουργεί σαν άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται και τελικά ακυρώνονται όλες οι άλλες προσπάθειες.

Το κέντημα μπορεί να είναι μια χαριτωμένη προσθήκη. Αλλά όταν παρουσιάζεται ως μεταρρύθμιση, αποκαλύπτει το αληθινό πρόβλημα: ότι έχουμε χάσει πλήρως την επαφή με τις πραγματικές ανάγκες της παιδείας. Και όσο παραμένουμε σε αυτή την αυταπάτη, θα συνεχίζουμε να μιλάμε για κλωστές και βελόνες, την ώρα που το σχολείο ξηλώνεται.