Τάξη στο χάος;

Από όσα γνωρίζω για τη διεθνή επικαιρότητα, μονο η δεκαετία ‘65-’75 υπήρξε ανάλογα χαώδης.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία εξακολουθεί να μαίνεται, αν και κανείς από τους αντιμαχόμενους δεν είναι σε θέση να επιτύχει τους διακηρυγμένους στόχους του. Οι επιχειρήσεις του Ισραήλ συνεχίζουν την ισοπέδωση της Γάζας, επιβάλλοντας δυσανάλογο φόρο αίματος των Παλαιστινίων αμάχων, όμως ούτε η Χαμάς παραδίδει τα όπλα και τους υπόλοιπους ομήρους, ή έστω τα λείψανα τους.

Οι Υεμενίτες Χούθι επιμένουν στους λεονταρισμούς τους κατά πάντων, βλάπτοντας το παγκόσμιο εμπόριο και κατ’ επέκταση τις ελληνικές δραστηριότητες στη ναυτιλία και στα logistics. Με διαδοχικές ασυνάρτητες κινήσεις του, ο Τραμπ θέτει σε ζωτικό κίνδυνο το μεταψυχροπολεμικό στάτους κβο, δίχως να καταθέτει μια πρόταση ταυτόχρονα καλύτερη και ρεαλιστική.

Από την πλευρά της η Κίνα δείχνει αποφασισμένη να διεκδικήσει σοβαρότερο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή, αψηφώντας τους αμερικανικούς δασμούς και ενισχύοντας τη στρατιωτική παρουσία της στη Νότια Σινική Θάλασσα μα και αλλού. Ινδία και Πακιστάν αρνούνται να ξεπεράσουν τις συνοριακές διαφορές τους, ρισκάροντας ακόμη και πυρηνικό πόλεμο.

Εάν εκραγεί, η υποσαχάρια δημογραφική βόμβα θα θέσει σε πρωτοφανή αστάθεια τη Βόρεια Αφρική, τη Μέση Ανατολή και φυσικά την Ευρώπη. Και τέλος, η ΕΕ προσπαθεί επιτέλους να βρει ενιαίο βηματισμό και να ξεπεράσει τις εγγενείς αδυναμίες της, ώστε να βγει σχετικά αλώβητη από όλη αυτή την αναστάτωση, πράγμα ομολογουμένως δύσκολο.

Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν ενόσω οι αγορές περπατούν σε τεντωμένο σκοινί, καθώς τίποτα δεν θα μείνει όρθιο εάν συμβεί ένας γενικευμένος εμπορικός πόλεμος. Παράλληλα, βιώνουμε κοσμογονία σε τεχνολογικό και κοινωνικό επίπεδο. Η καλπάζουσα τεχνητή νοημοσύνη απειλεί την ύπαρξη αυτού που ονομάζουμε “μεσαία τάξη”, καθώς έρχεται να υποκαταστήσει το ρόλο της στην παραγωγή πλούτου, καθιστώντας περιττές ένα σωρό ειδικότητες γνώσης. Την ίδια στιγμή, η ρομποτική απειλεί αμέτρητα επαγγέλματα σχετικά χαμηλής εξειδίκευσης στη βιομηχανία και στην παροχή υπηρεσιών.

Τρομοκρατημένοι από όσα έγιναν και από όσα μέλλουν να γίνουν, οι πολίτες του ανεπτυγμένου κόσμου συγκρούονται μεταξύ τους γύρω από το πώς θα αποφευχθεί μια καταστροφή • άλλοι ζητούν έναν κόσμο χωρίς οποιουσδήποτε περιορισμούς, ενώ άλλοι επιστροφή στη σιγουριά των εθνικών κρατών • άλλοι βλέπουν τη λύση στη λεγόμενη woke ατζέντα και άλλοι σε νεο συντηρητικές επιλογές • άλλοι επιζητούν πλήρως απελευθερωμένη υλική πρόοδο και άλλοι λουδιτισμό 19ου αιώνα. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι οι συγκρουόμενοι σπάνια διαθέτουν “παραδοσιακή” πολιτική ταυτότητα, συχνά υιοθετούν πεποιθήσεις εντελώς αντιφατικές, και πάντα αντιμετωπίζουν εαυτούς ως αντισυστημικούς που υπερασπίζονται την κοινωνική προκοπή.

Με εξαίρεση τον τουρκικό αναθεωρητισμό (που δυστυχώς ενθαρρύνεται από την τωρινή σύγχυση σε ΗΠΑ και ΕΕ) και τα δομικά προβλήματα του κράτους, η Ελλάδα διάγει μια μάλλον χαλαρή πολιτική περίοδο. Παρά τις σημαντικές ανισότητες, η πραγματική οικονομία πάει σχετικά καλά, επενδύσεις έρχονται, τα δημοσιονομικά μεγέθη βελτιώνονται, η ψηφιοποίηση του Δημοσίου είναι γενικά επωφελής, μεγάλα δημόσια έργα προχωρούν, η δε κομματική αντιπαράθεση είναι γενικά αδιάφορη διότι η ΝΔ βρίσκεται ουσιαστικά μόνη της στο γήπεδο. Ίσως λοιπόν το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας σήμερα είναι η ανυπαρξία εύστοχου αντιπολιτευτικού λόγου, ανταποκρινόμενου στις πραγματικές ανάγκες των Ελλήνων.

Χωρίς αυτόν, μια κυβέρνηση νιώθει απρόσβλητη, κινδυνεύοντας να γίνει νωχελική και επηρμένη σε μια περίοδο εξαιρετικά υψηλών προκλήσεων, που μάλλον θα κρατήσει αρκετά. Σε μια περίοδο σύγχυσης, όπου οι πολιτικοί υστερούν σε αμεσότητα και η κάθε λογής πλύση εγκεφάλου υποκαθιστά την αλήθεια, ο Τύπος και η κοινωνία των πολιτών καλούνται να κρίνουν με ακεραιότητα τους πάντες και να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους. Μπορούν;