Στερούμαστε συνείδησης… στον δρόμο!

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που δημοσιεύει κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχετικά με την οδική ασφάλεια στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα είναι η τρίτη χώρα με τον υψηλότερο αριθμό θανάτων, ανά εκατομμύριο κατοίκους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δυστυχώς, η στατιστική αυτή δεν μου κάνει καμία εντύπωση! Η καθημερινότητα στους ελληνικούς δρόμους είναι, όσο κι αν δεν μας αρέσει να το ακούμε, ζωντανό παράδειγμα έλλειψης σεβασμού και παιδείας. Στην Θεσσαλονίκη, δεν είναι σπάνιο να βλέπει κανείς οδηγούς να πραγματοποιούν αναστροφή σε δρόμο διπλής κατεύθυνσης, ακόμη και μπροστά στα δικαστήρια. Την ίδια ώρα, μοτοσικλετιστές περνούν στην Τσιμισκή μπροστά από αστυνομικούς της τροχαίας χωρίς κράνος ή κινούνται ανάποδα σε μονόδρομους. Η εικόνα συμπληρώνεται από πεζούς που διασχίζουν δρόμους εκτός διαβάσεων, συχνά μέσα στη νύχτα, με αποτέλεσμα πολλά ατυχήματα να αποδίδονται και σε δική τους συνυπαιτιότητα. Αντίστοιχα, οι ποδηλάτες ή οι οδηγοί ηλεκτρικών πατινιών κυκλοφορούν συχνά χωρίς κράνος και κάνουν επικίνδυνους ελιγμούς, αδιαφορώντας για τις συνέπειες και τους κινδύνους.

Πρόκειται για ένα φαινόμενο που δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες παραβάσεις, αλλά αναδεικνύει μια βαθύτερη νοοτροπία, την αίσθηση ότι οι κανόνες ισχύουν μόνο για τους άλλους. Είτε οδηγούμε αυτοκίνητο, είτε κινούμαστε με τα πόδια ή με δίκυκλο, το αίσθημα ατομικής ευθύνης υποχωρεί μπροστά στην καθημερινή βιασύνη ή στην πεποίθηση ότι δεν έγινε και τίποτα αν περάσω με κόκκινο. Η τροχαία συχνά δεν εφαρμόζει με συνέπεια τον νόμο, ενώ οι πολίτες δεν δείχνουν διάθεση αυτοσυγκράτησης. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρόσφατη ψήφιση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας με αυστηρότερα μέτρα και πρόστιμα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως, η εμπειρία δείχνει ότι οι νόμοι, από μόνοι τους, δεν αρκούν. Αν δεν συνοδευτούν από συστηματικούς ελέγχους και σωστή ενημέρωση με στόχο την αλλαγή νοοτροπίας, το αποτέλεσμα θα είναι περιορισμένο.

Η ουσιαστική λύση ξεκινά από την εκπαίδευση. Η κυκλοφοριακή αγωγή πρέπει να εισαχθεί οργανωμένα στα σχολεία, ώστε τα παιδιά να να μεγαλώνουν με επίγνωση του κινδύνου και σεβασμό στους κανόνες και να μαθαίνουν από νωρίς ότι ο δρόμος απαιτεί προσοχή, πειθαρχία και σεβασμό. Παράλληλα, οι καμπάνιες ενημέρωσης οφείλουν να απευθύνονται σε όλες τις ηλικίες, με γλώσσα απλή, κατανοητή και αποτελεσματική.

Η αλλαγή που θα φέρει την ασφάλεια στους δρόμους θα έρθει μόνο όταν ο καθένας από εμάς καταλάβει ότι ο ΚΟΚ δεν είναι ένα χαρτί που δυσκολεύει τη ζωή μας με απαγορεύσεις και ότι οι κανόνες δεν υπάρχουν για να μας περιορίσουν, αλλά για να μας προστατεύσουν. Αν δεν καλλιεργηθεί αυτή η συνείδηση, οι δρόμοι μας θα συνεχίσουν να είναι πεδίο επικίνδυνης συνύπαρξης, με τις στατιστικές των τροχαίων να μας υπενθυμίζουν με σκληρό τρόπο την αδιαφορία μας.