Να γελάς χωρίς να το προσπαθείς: Η αυθόρμητη χαρά ως φάρμακο ψυχής και σώματος
της Κυριακής Λέντζιου, Κλινικής Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπεύτριας
Κυριακή Λέντζιου
της Κυριακής Λέντζιου, Κλινικής Ψυχολόγου – Ψυχοθεραπεύτριας
Ήξερες ότι… όταν γελάς αυθόρμητα, ο εγκέφαλός σου “απενεργοποιεί” προσωρινά το στρες; Δεν είναι σχήμα λόγου, ούτε ποιητική υπερβολή. Είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο.
Το γέλιο δεν είναι απλώς μια αντίδραση στην ευθυμία, αλλά είναι μια βαθιά, πολυεπίπεδη εμπειρία που επηρεάζει τόσο το σώμα όσο και την ψυχή. Σε στιγμές αυθεντικού γέλιου, ενεργοποιούνται συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου (όπως η αμυγδαλή, ο προμετωπιαίος φλοιός και το σύστημα ανταμοιβής), ενώ ταυτόχρονα μειώνονται τα επίπεδα κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Δηλαδή, γελώντας, δίνεις στον εαυτό σου ένα φυσικό “αντικαταθλιπτικό”, χωρίς παρενέργειες.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γελάμε συνεχώς ή να κρύβουμε τη θλίψη μας πίσω από ένα χαμόγελο. Σημαίνει, όμως, ότι υπάρχει μέσα μας ένα φυσικό αντανακλαστικό ευτυχίας, κάτι που δεν αγοράζεται, δεν επιβάλλεται, δεν σκηνοθετείται! Είναι εκεί, σε κάθε αυθόρμητο γέλιο που αναδύεται χωρίς να το προσπαθήσεις.
Η ευτυχία είναι βιολογική. Και ψυχική. Και συχνά… απλούστερη απ’ όσο νομίζουμε.
Ζούμε σε μια εποχή που η ευτυχία έχει μετατραπεί σε στόχο, σε project, σε ακόμα έναν τομέα επίδοσης. Μα αν την ψάχνεις μέσα σε λίστες, επιτεύγματα ή τελειότητες, ίσως την προσπερνάς. Γιατί η ευτυχία δεν είναι μόνο το «μεγάλο γεγονός». Είναι και η απλή στιγμή που γέλασες χωρίς να το περιμένεις. Η στιγμή που ένιωσες ελαφρύτερος, όχι γιατί άλλαξε κάτι έξω, αλλά γιατί για λίγο — έστω και για λίγα δευτερόλεπτα — ένιωσες συνδεδεμένος με τη χαρά που υπάρχει μέσα σου.
Όπως λένε οι νευροεπιστήμονες, το γέλιο «ξεκλειδώνει» το παρασυμπαθητικό σύστημα, ενεργοποιώντας την ηρεμία, την ξεκούραση, την επαναφορά. Είναι σαν να λες στο σώμα σου: «Είσαι ασφαλές. Μπορείς να ξεκουραστείς τώρα».
Να γελάς χωρίς να το προσπαθείς…
Το γέλιο που θεραπεύει δεν είναι το στημένο. Είναι εκείνο που βγαίνει από μέσα σου, σαν ανάσα που περίμενε καιρό να απελευθερωθεί. Είναι εκείνη η στιγμή που δεν σκέφτηκες αν ακούγεσαι, αν φαίνεσαι όμορφος, αν “πρέπει” να γελάσεις. Απλώς… άφησες την ψυχή σου να ανοιχτεί. Και τότε το σώμα ακολούθησε.
Μην ψάχνεις την ευτυχία πάντα στα δύσκολα μονοπάτια. Μπορεί να είναι ήδη εδώ. Να καραδοκεί σε μια αστεία στιγμή με έναν φίλο. Σε μια ανάμνηση. Σε μια ξαφνική εικόνα. Σε κάτι τόσο απλό και αληθινό, που δεν το παρατηρείς.
Η ψυχική ανθεκτικότητα δεν σημαίνει σοβαροφάνεια. Σημαίνει αυθεντικότητα.
Αν μπορείς να γελάς, ακόμα και όταν όλα δεν είναι ιδανικά…όχι επειδή αγνοείς τη δυσκολία, αλλά επειδή τιμάς τη ζωή — τότε έχεις ανακαλύψει κάτι πολύτιμο. Τη δυνατότητα να φωτίζεις τις σκιές από μέσα προς τα έξω.
«Να γελάς. Όχι για να ξεχάσεις. Αλλά για να θυμηθείς. Πως μέσα σου υπάρχει ακόμα φως.
Και την επόμενη φορά που θα σε πιάσει εκείνο το γέλιο που δεν μπορείς να κρατήσεις… άφησέ το. Μην το συγκρατείς. Μην το μαζεύεις».
Είναι το σώμα σου που θυμάται. Η ψυχή σου που ανασαίνει. Και η ζωή που, κρυφά, σου λέει πως είσαι ακόμα εδώ και πως, μέσα από το γέλιο, βγαίνεις για λίγο από τον έλεγχο, και ίσως, τελικά, συναντάς τον πιο αυθεντικό σου εαυτό.
Κυριακή Λέντζιου
Κλινική Ψυχολόγος BSc, MSc, PhD© – Ψυχοθεραπεύτρια
Facebook: Kiki Lentziou
Instagram: TherapiaMind & Kiki Lentziou
TikTok: Kiki Lentziou
Βιβλιογραφία
- Provine, R. R. (2000). Laughter: A Scientific Investigation. Viking.
- Fry, W. F. (1994). The biology of humor. Humor: International Journal of Humor Research, 7(2), 111–126.
- Bennett, M. P., & Lengacher, C. (2008). Humor and laughter may influence health: II. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 5(1), 37–40.
- Lefcourt, H. M., & Martin, R. A. (1986). Humor and Life Stress: Antidote to Adversity. Springer.
- Yim, J. (2016). Therapeutic benefits of laughter in mental health: A theoretical review. The Tohoku Journal of Experimental Medicine, 239(3), 243–249.
