«Η ψυχική υγεία είναι δικαίωμα, όχι προνόμιο»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, αξίζει να θυμηθούμε ότι η ψυχική φροντίδα δεν είναι πολυτέλει ούτε προνόμιο, αλλά ένα θεμελιώδες ανθρώπινο διακαίωμα.

Στον κόσμο της ταχύτητας και της υπερδιέργερσης, η ψυχή συχνά κουράζεται σιωπηλά, ζητώντας χώρο, κατανόηση και φως. Η ψυχική υγεία δεν αποτελεί πολυτέλεια για όσους «έχουν χρόνο να ασχοληθούν με τον εαυτό τους». Είναι θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ποιότητα της ζωής, τις σχέσεις, τη δημιουργικότητα και την κοινωνική συνοχή. Όπως δεν θα θεωρούσαμε ποτέ αυτονόητο να ζητήσουμε από κάποιον που πονά σωματικά να αγνοήσει τον πόνο του, έτσι δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον ψυχικό πόνο ως κάτι δευτερεύον ή αόρατο.

Στην εποχή που ζούμε, το ψυχικό τραύμα παραμένει συχνά σιωπηλό, καλυμμένο πίσω από ρόλους, υποχρεώσεις και μάσκες ανθεκτικότητας. Το κοινωνικό στίγμα εξακολουθεί να εμποδίζει πολλούς ανθρώπους να ζητήσουν βοήθεια, ενώ η κοινωνία συχνά αντιμετωπίζει τη θεραπεία ως ένδειξη αδυναμίας αντί ως πράξη θάρρους. Κι όμως, η ψυχική υγεία δεν είναι η απουσία συμπτωμάτων, αλλά η παρουσία ζωής. Είναι η ικανότητα να σχετιζόμαστε ουσιαστικά, να αγαπάμε χωρίς φόβο, να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας, να αντέχουμε την απώλεια και να συνεχίζουμε να δημιουργούμε νόημα μέσα από τις δυσκολίες.

Η θεραπεία δεν αποτελεί προνόμιο, αλλά βαθιά πράξη αυτοφροντίδας και προσωπικής ευθύνης. Δεν είναι μόνο ένας τρόπος να ανακουφίσουμε τον πόνο, αλλά και να τον κατανοήσουμε, να τον μεταφράσουμε, να τον μεταμορφώσουμε. Η ψυχοθεραπεία δεν είναι μια πολυτέλεια των λίγων, αλλά μια διαδικασία επανασύνδεσης με τον εαυτό. Είναι μια ήπια εκπαίδευση στο να ακούμε τη φωνή της ψυχής προτού μετατραπεί σε κραυγή μέσα από το σώμα, την εξάντληση ή τη σιωπή.

Η φροντίδα της ψυχής μοιάζει με τη φροντίδα ενός τραύματος. Χρειάζεται καθαρά χέρια, προσοχή, υπομονή και κυρίως χρόνο. Όχι βιασύνη να “περάσει”, αλλά διάθεση κατανόησης και συνοδείας μέχρι να επουλωθεί. Κάθε τραύμα χρειάζεται φως για να θεραπευτεί και αυτό το φως είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, όταν αποφασίζει να σταθεί απέναντι στον εαυτό του με αλήθεια, τρυφερότητα και επίγνωση.

Η ψυχική υγεία είναι δικαίωμα όλων μας, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, κοινωνικής τάξης ή μορφωτικού επιπέδου. Είναι όμως και συλλογική ευθύνη της κοινωνίας, των θεσμών και του καθενός μας ξεχωριστά να τη σεβόμαστε, να τη διεκδικούμε και να τη φροντίζουμε. Γιατί μια κοινωνία που φροντίζει την ψυχή γίνεται πιο ανθρώπινη, και ένας άνθρωπος που φροντίζει την ψυχή του γίνεται φορέας φωτός για όλους όσοι τον περιβάλλουν.

Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας – 10 Οκτωβρίου ‘’Mental health is a universal human right’’.