Η ιστορική διαδρομή της ΔΕΘ – Από το όραμα του Νικολάου Γερμανού στη νέα εποχή
Η ΔΕΘ δεν είναι απλώς μια διοργάνωση – είναι η καρδιά της Θεσσαλονίκης που χτυπά κάθε Σεπτέμβρη, εδώ και σχεδόν εκατό χρόνια.
Γιάννης Καλαϊτζίδης
Στη διαδρομή των δεκαετιών, η ΔΕΘ άλλαξε, προσαρμόστηκε, αλλά ποτέ δεν έπαψε να ανήκει στη Θεσσαλονίκη.
Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης γεννήθηκε από ένα όνειρο. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920, η πόλη κουβαλούσε ακόμη τις πληγές της Μικρασιατικής Καταστροφής, με χιλιάδες πρόσφυγες να προσπαθούν να ριζώσουν και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Εκεί, μέσα στη δύσκολη καθημερινότητα, ο πανεπιστημιακός και βουλευτής Νικόλαος Γερμανός οραματίστηκε κάτι που τότε έμοιαζε ακατόρθωτο: μια διεθνή εμπορική έκθεση στη Θεσσαλονίκη, που θα την τοποθετούσε στον χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης ως κόμβο ανάπτυξης και εμπορίου.
Η επιμονή του βρήκε στήριξη από την κυβέρνηση του Αλέξανδρου Παπαναστασίου. Έτσι, το 1925 ψηφίστηκε ο νόμος για την ίδρυση της ΔΕΘ, και έναν χρόνο αργότερα, τον Οκτώβριο του 1926, οι πύλες της άνοιξαν για πρώτη φορά στο Πεδίον του Άρεως. Η πρώτη Έκθεση διέθετε 7.000 τετραγωνικά μέτρα, φιλοξένησε περίπου 600 εκθέτες, εκ των οποίων οι 310 από το εξωτερικό, και μέσα σε δύο εβδομάδες υποδέχθηκε πάνω από 100.000 επισκέπτες. Για τη Θεσσαλονίκη, εκείνη η στιγμή δεν ήταν απλώς μια διοργάνωση – ήταν μια υπόσχεση ότι η πόλη μπορούσε να κοιτάξει μπροστά.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, η ΔΕΘ γιγαντώθηκε. Το 1937 μεταφέρθηκε στις σημερινές εγκαταστάσεις της, αποκτώντας μόνιμη στέγη στην καρδιά της πόλης. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε μια δεκαετία σιωπής, όμως το 1951 η Έκθεση επέστρεψε δυναμικά, στηριγμένη και από το Σχέδιο Μάρσαλ. Η δεκαετία του ’50 και του ’60 αποτέλεσε χρυσή περίοδο: χιλιάδες εκθέτες από όλο τον κόσμο, εκατομμύρια επισκέπτες, πολιτιστικές εκδηλώσεις, φεστιβάλ και η αίσθηση ότι η Θεσσαλονίκη ήταν – έστω για λίγες μέρες τον χρόνο – το επίκεντρο της Ελλάδας.
Η δικτατορία επιχείρησε να την εκμεταλλευθεί, βάζοντας στο προσκήνιο τα περίπτερα του στρατού και ντύνοντάς την με προπαγανδιστικό μανδύα. Κι όμως, η ΔΕΘ άντεξε, έμεινε όρθια, και μετά τη Μεταπολίτευση απέκτησε έναν ακόμη ρόλο: έγινε το κατεξοχήν βήμα πολιτικών εξαγγελιών. Από τη δεκαετία του ’80 και εξής, κάθε Σεπτέμβριο, η Θεσσαλονίκη γίνεται το κέντρο της πολιτικής ζωής της χώρας, με τους πρωθυπουργούς να ανακοινώνουν από εδώ τις προτεραιότητές τους.
Στη διαδρομή των δεκαετιών, η ΔΕΘ άλλαξε, προσαρμόστηκε, αλλά ποτέ δεν έπαψε να ανήκει στη Θεσσαλονίκη. Ήταν πάντα σημείο συνάντησης – εμπόρων, πολιτών, καλλιτεχνών, πολιτικών. Ήταν πάντα καθρέφτης των καιρών – από την αισιοδοξία της μεταπολεμικής ανάπτυξης, μέχρι την αγωνία των χρόνων της κρίσης.
Σήμερα, η ΔΕΘ ετοιμάζεται να ξαναγεννηθεί. Το σχέδιο της μεγάλης ανάπλασης φιλοδοξεί να τη μετατρέψει σε έναν σύγχρονο, “πράσινο” εκθεσιακό κόμβο με διεθνείς προδιαγραφές, που θα συνομιλεί με την ιστορία αλλά θα υπηρετεί το μέλλον. Και η πόλη, όπως πάντα, στέκει δίπλα της. Γιατί η ΔΕΘ δεν είναι απλώς μια διοργάνωση – είναι η καρδιά της Θεσσαλονίκης που χτυπά κάθε Σεπτέμβρη, εδώ και σχεδόν εκατό χρόνια.
