Η εκδικητική πορνογραφία δεν είναι «ροζ σκάνδαλο», είναι βία

Η χθεσινή δίκη στη Θεσσαλονίκη για τη διαρροή προσωπικού βίντεο γνωστής influencer έγινε πρώτο θέμα σε δελτία ειδήσεων και social media. Όλοι συζητούν το ποια είναι, τι έγινε, ποιος φταίει. Όμως, για άλλη μια φορά, στεκόμαστε στο γεγονός μεμονωμένα, επειδή αφορά ένα πρόσωπο διάσημο κι όχι στη ρίζα του προβλήματος: τη νοοτροπία που κανονικοποιεί τη βία, τη διαπόμπευση και την παραβίαση της ιδιωτικότητας.

Η εκδικητική πορνογραφία δεν είναι κουτσομπολιό, δεν είναι «ροζ βίντεο», δεν είναι ατυχία. Είναι μια μορφή σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας, με βαθιές συνέπειες για το θύμα, είτε αυτό είναι διάσημο είτε όχι. Για τη γυναίκα (ή και τον άντρα) που τη βιώνει, είτε είναι influencer είτε φοιτήτρια, η ζημιά είναι βαθιά: απώλεια εμπιστοσύνης, φόβος, ντροπή, ψυχολογική κατάρρευση, δεν θέλω ούτε καν να φαντάζομαι τι άλλο. Πίσω από κάθε βίντεο που «ανεβαίνει», υπάρχει ένας άνθρωπος που χάνει τη γη κάτω από τα πόδια του και πολλές φορές χάνει και το περιβάλλον γύρω του. Και το χειρότερο; Η κοινωνία συχνά ρωτά «γιατί το έκανε», αντί να ρωτήσει ποιος τόλμησε να το διαρρεύσει.

Η δημόσια συζήτηση ανάβει κυρίως όταν το θύμα είναι γνωστό. Αλλά συχνά αρκετές – κυρίως κοπέλες – φοιτήτριες, εργαζόμενες βλέπουν τη ζωή τους να καταστρέφεται αθόρυβα, χωρίς καμία στήριξη ή δικαίωση. Το πρόβλημα δεν είναι «η περίπτωση της influencer», που προκαλεί το ενδιαφέρον του κοινού. Το πρόβλημα είναι η κουλτούρα της ατιμωρησίας και του θεάματος γύρω από τη γυναικεία έκθεση.

Η λύση δεν βρίσκεται μόνο στα δικαστήρια. Βρίσκεται στην εκπαίδευση, στην πρόληψη, στην επικοινωνία. Στην αλλαγή νοοτροπίας από το σχολείο και το σπίτι. Τα παιδιά μεγαλώνουν με κινητό στο χέρι, αλλά χωρίς παιδεία για τη χρήση του. Πρέπει να τους διδάξουμε ότι η εικόνα του άλλου δεν είναι μέσο εξευτελισμού ούτε «αστείο», είναι όριο που πρέπει να σέβονται. Γι’ αυτό η συζήτηση πρέπει να ξεκινά πολύ πριν φτάσουμε στο δικαστήριο. Πρέπει να μιλάμε στα σχολεία, στα σπίτια, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τα όρια της συναίνεσης και τον σεβασμό στο ψηφιακό αποτύπωμα του άλλου.

Αν δεν αλλάξουμε την κουλτούρα που παράγει και ανέχεται αυτή τη μορφή βίας, θα συνεχίσουμε να θυμόμαστε την εκδικητική πορνογραφία μόνο όταν «αγγίζει» κάποιον διάσημο κι όχι όταν καταστρέφει τη ζωή μιας άγνωστης κοπέλας δίπλα μας. Η ουσιαστική αλλαγή θα έρθει από την παιδεία, τη συζήτηση και την καλλιέργεια σεβασμού απέναντι στον άλλον, στον ψηφιακό και στον πραγματικό κόσμο.

Και μην ξεχνάτε, θα μπορούσε να είναι η κόρη σας, η μητέρα ή η αδερφή σας στην θέση που βρέθηκε σήμερα η influencer. Κι αν απαντήσατε «αποκλείεται», τότε απλώς δεν έχετε συνειδητοποιήσει πόσο εύκολα μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε γυναίκα, σε οποιαδήποτε στιγμή, με ένα μόνο «κλικ».