Αντισυμβατικός, Θαρραλέος, Αληθινός: Ο Γιάννης Μπουτάρης της Θεσσαλονίκης
Δημήτρης Συρμάτσης
Ο Γιάννης Μπουτάρης δεν ήταν τέλειος, αλλά αυτό ήταν και το μεγάλο του χάρισμα. Οι μοναδικές του, γοητευτικές, σπιρτόζικες ατέλειες. Ήταν ξεχωριστός, πρωτοπόρος, θαραλλέος, αιρετικός. Μια μυθιστορηματική φιγούρα, ένας οραματιστής για τη Θεσσαλονίκη.
Η είδηση του θανάτου του Γιάννη Μπουτάρη πέρσι το βράδυ του Σαββάτου 9 Νοεμβρίου θυμάμαι με βρήκε στην Αθήνα. Κάλυπτα το περίφημο συνέδριο του μπουζουξίδικου (ΣΥΡΙΖΑ) και την απαρχή του Κινήματος Δημοκρατίας από τον Στέφανο Κασσελάκη.
Τελευταία φορά που τον είχα δει από κοντά και είχαμε μιλήσει ήταν στις εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ σχεδόν ένα μήνα πριν. Είχε έρθει να ψηφίσει την Άννα Διαμαντοπούλου. Δεν ήταν μυστικό. Ποτέ δεν κρατούσε τέτοια μυστικά ο Κυρ-Γιάννης.
Αντισυμβατικός. Θα έκανε πάντα αυτό που ήξερε ότι θα προκαλέσει, ότι θα ιντριγκάρει. Τίποτα τετριμμένο. Ο γνωστός στίχος «μια νύχτα από τη ζωή του, ολόκληρη η δική μας» ταιριάζει γάντι. Όχι για τα ξενύχτια. Αυτά τα απόλαυσε, τα πλήρωσε, κατάφερε να σηκωθεί όρθιος και να ζήσει την δόξα μπαίνοντας στο πάνθεον της αυτοδιοικητικής ιστορίας της Θεσσαλονίκης.
Έζησε και τον προπηλακισμό από το δεξιό φασισταριό της πόλης που μισεί οτιδήποτε προοδευτικό, οτιδήποτε ανοιχτό, οτιδήποτε που ανοίγει την Θεσσαλονίκη προς τα έξω, σέβεται τον γείτονα, τον διαφορετικό, τον ξένο. Ξέρω πολλούς που διαβάζουν αυτές τις γραμμές και βγάζουν φλύκταινες. Σαν να τους έχω μπροστά μου. Οι οπαδοί του Παπαγεωργόπουλου και οι… ανήξεροι της υπεξαίρεσης. Τον μίσησαν τον κυρ Γιάννη. Παράσημο του κι’ αυτό.
Ένα σχολείο ήταν ο Γιάννης Μπουτάρης. Κανονικό πανεπιστήμιο. Προσπαθώ να μην επαναλάβω όσα έγραψα πέρσι ή όσα είπαμε σε εκείνη την live εκπομπή του Flash και του TheOpinion από το δημαρχείο την ημέρα της πολιτικής του κηδείας.
Ανήκα σε εκείνους τους ψηφοφόρους που το 2006 πίστεψαν ότι η Πρωτοβουλία, ήταν η ενδεικτική λύση για την πόλη. 25 χρονών τότε, θυμάμαι να προσπαθώ να πείσω τους μεγαλύτερους να μην ψηφίσουν την κομματική υποψηφιότητα του ΠΑΣΟΚ. Πόσο ξένο τότε να υπάρχει «ανεξάρτητη» παράταξη. Πόσο αυτονόητο σήμερα. Ακόμα και βαθιά κομματικοί, δηλώνουν ανεξάρτητοι. Ακόμη μια πρωτοπορία. Δεν ήταν μόνος του, αλλά ήταν το πρόσωπο που μπορούσε να κουβαλήσει το «κάρο». 26.334 ψήφοι, 15,97%. Εκείνο το βράδυ της πρώτης Κυριακής, πολλοί μετάνιωσαν στην Χαριλάου Τρικούπη που δεν τόλμησαν.
Εκείνο το ποσοστό λειτούργησε ως μαγιά για το τεράστιο αποτέλεσμα τέσσερα χρόνια αργότερα. Οριακά με 325 ψήφους απέναντι σε μια πληγωμένη Δεξιά στην Θεσσαλονίκη από τις αποκαλύψεις για την υπεξαίρεση και όσα έβγαιναν στο φως από τα εκατομμύρια που χάθηκαν από τα ταμεία του δήμου. Αλλά έμοιαζε με θαύμα. Πολιτικό θαύμα. Να βγάλει η Θεσσαλονίκη προοδευτικό δήμαρχο. Το ζήσαμε κι αυτό…
Στην πιο δύσκολη δεκαετία για τη χώρα, εντός μνημονίων, χρεοκοπίας και οικονομικής κατάρρευσης ο δήμος Θεσσαλονίκης ήταν πολύ τυχερός που είχε τον Γιάννη Μπουτάρη δήμαρχο και την Πρωτοβουλία διοίκηση.
Στα οικονομικά κατάφερε να αποπληρώσει διπλά τα χρέη που βρήκε. Γιατί και γέμισε τα ταμεία, αλλά και πλήρωσε τα πρόστιμα και τα υπεξαιρεθέντα. Στην Κοινωνική Πολιτική έστησε από το μηδέν ένα ολόκληρο σύστημα για την προστασία των οικονομικά ασθενέστερων. Στον Τουρισμό επανεδιαφήμισε την Θεσσαλονίκη ακόμα και στα μεγαλύτερα δίκτυα και έντυπα του εξωτερικού. Με κάθε πιθανή ευκαιρία. Άνοιξε δρόμους και ροές που δεν φανταζόταν ποτέ η Θεσσαλονίκη. Στην Καθαριότητα υπήρχαν διαστήματα που έγιναν σημαντικά βήματα προόδου, στον Πολιτισμό αναδείχθηκε μια άλλη γενιά καλλιτεχνών, αποκομμένη σχεδόν αόρατη από τους προηγούμενους.
Αυτός ο αέρας που λένε όλοι, που είναι άυλος μεν αλλά τον ένιωθες, τον αισθανόσουν. Ζήσαμε μια δημιουργική Θεσσαλονίκη. Οραματιστήκαμε ξανά. Στεναχωρηθήκαμε και όταν στη δεύτερη θητεία υπήρξε στασιμότητα και η ορμή των νεοφερμένων έδωσε την θέση της στον «αυτοδιοικητικό επαγγελματισμό».
Ενώ μετά τις ατυχέστατες δηλώσεις για την Συμφωνία των Πρεσπών όλα πήραν την κατιούσα. Ήμουν παρών στον αέρα του Ράδιο Θεσσαλονίκη, όταν καλύψαμε ζωντανά τις «εξηγήσεις» από το δημαρχείο για την ακατανόητη δήλωση να αλλάξει το όνομα του αεροδρομίου Μακεδονία. Ήταν εμφανές το λάθος και η απογοήτευση σε όλους. Είχε ξεκινήσει παράλληλα και η διαδοχολογία.
Δεν ήταν τέλειος, αλλά αυτό ήταν και το μεγάλο του χάρισμα. Οι μοναδικές του, γοητευτικές, σπιρτόζικες ατέλειες. Ήταν ξεχωριστός, πρωτοπόρος, θαραλλέος, αιρετικός. Μια μυθιστορηματική φιγούρα, ένας οραματιστής για τη Θεσσαλονίκη.